Drama-ddogfen sy'n olrhain y gwrthdaro rhwng dau safbwynt gwahanol yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf. Un o'r personau mwyaf amlwg yn yr ymgyrch recrwitio ar gyfer y fyddin Gymreig oedd y Parchedig John Williams, Brynsiencyn, ond roedd y newyddiadurwr ifanc E. Morgan Humphreys yn anniddig ynglyn a'r orfodaeth filwrol a ddaeth i rym ym 1917. Elidir, 1997. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dilyn Ddoe: Eryr Mewn Coler Gron (1997)
Dilyn Ddoe: Hynt Dau Gymro – Lloyd George a William Morris (1996)
Prin iawn yw'r Cymry sydd wedi eu hethol yn Brif Weinidogion. Mae'n siwr mai David Lloyd George yw'r unig un sy'n dod i feddwl llawer ohonom. Ond ar ddiwedd y Rhyfel Byd Cyntaf, roedd Cymro Cymraeg arall yn Brif Weinidog, a hynny'n bell o rif 10 Stryd Downing - ym mhen draw'r byd yn Awstralia. William Morris Hughes oedd ei enw a hanes y g?r hwnnw a'i berthynas â Lloyd George fydd dan sylw yn y rhaglen hon yng nghyfres Dilyn Ddoe. Elidir, 1996. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dyddiadur Ellis: Y Claf Cyntaf (2014)
Hogyn ifanc o Drawsfynydd oedd Ellis Williams a ymatebodd fel llawer iawn o'i gyfoedion i'r alwad i fynd i ymladd yn y Rhyfel Byd Cyntaf. Ym mrwydr enwog Coed Mametz, dioddefodd anafiadau difrifol i'w wyneb. Treuliodd ddwy flynedd mewn ysbyty milwrol yn Ffrainc gan dderbyn llawdriniaethau arloesol lu mewn ymgais i ail-adeiladu ei wynepryd. Yn 1924, ysgrifennodd Ellis gofnod o'i brofiadau rhyfeddol, cofnod a fu o dan glawr tan nawr. Yn y rhaglen hon daw Huw Garmon â geiriau Ellis Williams yn fyw gan greu darlun gonest a theimladwy o fywyd milwr cyffredin o Gymro mewn rhyfel yn ei holl erchylltra. Ffranc, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Dylan ar Daith (2014)
Teithiau i lefydd o gwmpas y byd gyda'r newyddiadurwr Dylan Iorwerth. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch: Man Geni'r IRA (2007)
Frongoch ger y Bala yng Ngogledd Cymru oedd y man lle carcharwyd 1,800 o wrthryfelwyr Gwyddelig ar ôl terfysgaeth Pasg 1916. Bathwyd y lle yn 'Brifysgol Gwrthryfel', ac yno casglwyd byddin gwrthryfel Iwerddon, yr IRA, at ei gilydd, ac yno cynlluniwyd ar gyfer y cyfnod gwaedlyd i ddod. Ai dyma gamgymeriad mwyaf Prydain? Cwmni Da, 2007. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Frongoch: Prifysgol Chwyldro (1988)
Saethu dwsin yn farw a carcharu 1,800 o ddynion. Dyna oedd ymateb llywodraeth Prydain i wrthryfel y pasg 1916 yn Iwerddon. Daeth y rhan fwyaf i Gymru, i bentref Frongoch ger y Bala. Rhan y carchar hwn yn y frwydr am ryddid Iwerddon yw pwnc y rhaglen. Yn cael eu cyfweld y mae Ambrose Bunrs, Dulyn; William Mullins, Tralee Kerry; Joni Roberts; Dewi Williams (hanesydd) a Morris Roberts (mab Bob Roberts, Tair Felin). Ffilmiau'r Nant, 1988. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cyrchfan Cyfiawnder – Siartwyr Casnewydd 1839 (1994)
Rhaglen yn edrych ar Wrthryfel y Siartwyr yng Nghasnewydd yn 1839. Cymerodd ugain mil o wŷr y De arfau i'w dwylo er mwyn troi Ynys Prydain yn Weriniaeth y Bobl. Boddwyd gwrthyfel y Siartwyr mewn gwaed a llusgwyd yr arweinwyr i'r llysoedd. Teliesyn, 1994. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Brwydr Llangyndeyrn (2013)
Rhaglen arbennig a ddangoswyd gyntaf ym mis Hydref 2013 i nodi 50 mlynedd ers ymgyrch lwyddiannus i atal Cyngor Abertawe rhag boddi Cwm Gwendraeth Fach a'r ffermydd cyfagos. Yr actores Sharon Morgan fu'n teithio yn ôl i fro ei mebyd i ddarganfod mwy am hanes cudd Brwydr Llangyndeyrn. Brwydr gan y gymuned oedd hon, a chawn gyfweliadau â'r ffermwyr a chwaraeodd rôl bwysig yn ogystal ag aelodau o'r gymuned ehangach. Wrth glywed yr hanes, bydd Sharon yn holi ac yn dadansoddi pam yr ydym ni fel cenedl yn cofio ein methiannau fel boddi Cwm Celyn yn hytrach na chanolbwyntio ar ein llwyddiannau. Tinopolis, 2013. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Canrif y Werin: Y Rhyfel Mawr (1999)
Canol haf 1914 a phobl Cymru yn mwynhau ar draethau a blodyn y diniwed o hyd oedd y pabi coch. Ond erbyn Awst 1914 daeth tro ar fyd. Yr hyn oedd yn wynebu Cymru oedd rhyfel cyflawn, rhyfel fyddai'n mynnu cyfraniad gan pob aelod o'r cymdeithas. Yr oedd y Cymry fel gweddill pobl Ewrop ar y dibyn, yn wynebu cyflafan ar lefel hollol anhygoel. ITV Cymru, 1999. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Caradoc Evans: Ffrae My People (2015)
Yn 1915 cyhoeddwyd cyfrol o straeon byrion yng Nghymru greodd storm o atgasedd yn erbyn yr awdur a'i waith. Roedd byd tywyll Caradoc Evans yn 'My People' yn ddarlun hunllefus ac heriol o fywyd y capeli a'r gymdeithas Gymraeg wledig. Gorchmynodd Prif Gwnstabl Caerdydd i gopiau o'r llyfr gael eu llosgi'n gyhoeddus. Disgrifiodd y 'Western Mail' y straeon fel 'the literature of the sewer' gan ddweud mai Caradoc oedd '...the best-hated man in Wales'. Ni welwyd y fath gasineb ym myd y celfyddydau yng Nghymru - gynt nac wedyn. Ond erbyn heddiw prin ydy'r bobl sy'n cofio'r straeon na'u hawdur a gorddodd y dyfroedd yng Nghymru. Gan mlynedd yn ddiweddarach bydd Beti George yn mynd ar drywydd Caradoc Evans gan rannu blas o'i straeon gothic. Bydd yn olrhain ei ddylanwad pellgyrhaeddol ar ysgrifennu Saesneg yng Nghymru ac yn holi beth yn ei fagwraeth yn Rhydlewis, yn ne Ceredigion, a yrrodd Caradoc i greu byd sinistr 'My People'? Gorilla, 2015. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Carwyn (2009)
Bydd dyn wedi croesi'r hanner-cant yn gweld yn lled glir y bobol a'r cynefin a foldiodd 'i fywyd e...' Drama-ddogfen gan T. James Jones a Dylan Richards gydag Aneirin Hughes fel Carwyn James yn ei ddyddiau olaf, unig yn Amsterdam, gan wynebu marwolaeth gynnar ac yn edrych yn ôl dros fywyd o fuddugoliaethau a siom. Roedd ei lwyddiant ym myd 'macho' rygbi - gan drechu'r Crysau Duon gyda'r Llewod a Llanelli - yn dod â phris uchel o ddolur y meddwl a'r corff. Bydd chwaraewyr megis Barry John a John Dawes, cyfeillion a chyd-weithwyr agos, a'i frawd Dewi yn cyfrannu at ddarlun cyflawn o un o gewri'r gêm, gwladgarwr diwylliedig ac enaid mawr, bregus yn ddiodde i'r eithaf. Green Bay Media, 2009. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cof Patagonia (2002)
Hanes llafar yr ugeinfed ganrif yn Nhalaith y Chubut Ariannin, wedi’i fynegi trwy luniau ac atgofion personol disgynyddion y gwladfawyr cyntaf. Roedd hi’n ganrif a welodd gyffro anhygoel a pheryglon diri, yn enwedig gan y mewnfudwyr rheiny a oedd bellach yn Archentwyr. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.