Mae’r erthygl hon yn archwilio’r rhesymau dros y nifer bychan o ddysgwyr sy’n astudio trwy’r Gymraeg ac yn ddwyieithog yn y sector Addysg Bellach, gan ganolbwyntio ar ddysgwyr galwedigaethol. Cynigia argymhellion i wella’r sefyllfa yng nghyd-destun targed Llywodraeth Cymru o filiwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050. Seilir yr ymchwil ar gyfweliadau lled-strwythuredig â staff mewn ysgolion a cholegau Addysg Bellach ac ar grwpiau ffocws â disgyblion Blwyddyn 11, mewn pedair ardal ar draws Cymru. Canfuwyd bod ffactorau economaidd, diwylliannol ac addysgol yn dylanwadu ar ddewisiadau dysgwyr. Dadleuir dros gynnig rhaglen ymwybyddiaeth iaith er mwyn ehangu disgwrs y Gymraeg fel offeryn cyflogadwyedd, a disgwrs manteision dwyieithrwydd i gynnwys manteision cymdeithasol.
Laura Beth Davies, 'Cyflogadwyedd, cyfrifoldeb, cael digon o’r Gymraeg? Dewisiadau ieithyddol dysgwyr Addysg B...
Cyflwyniad i ieithyddiaeth
Mae "Cyflwyniad i Ieithyddiaeth" yn gyflwyniad i hanfodion Ieithyddiaeth ar gyfer myfyrwyr sydd heb gefndir, neu heb fawr o gefndir, mewn astudio iaith a phynciau ieithyddol (e.e seiniau iaith, morffoleg a chystrawen, ystyr, amlieithrwydd a sosioieithyddiaeth).
Astudio'r Gymraeg Lefel A Iaith Gyntaf
Dyma gasgliad o adnoddau ar gyfer disgyblion ac athrawon Uwch Gyfrannol a Safon Uwch Cymraeg Iaith Gyntaf. Mae’r adnoddau, sy’n berthnasol i'r fanyleb yn cynnig cefnogaeth ac anogaeth wrth i chi addasu i ffordd newydd o ddysgu ac addysgu mewn cyfnod di-gynsail ym myd addysg yng Nghymru. Mae’r casgliad yn cynnwys deunydd amrywiol megis clipiau fideo, deunyddiau hyrwyddo a dolenni i wefannau allanol.
Astudio'r Gymraeg TGAU Ail Iaith
Dyma gasgliad o adnoddau ar gyfer disgyblion ac athrawon TGAU Cymraeg Ail Iaith. Mae’r adnoddau, sy’n berthnasol i’r fanyleb yn cynnig cefnogaeth ac anogaeth wrth i chi addasu i ffordd newydd o ddysgu ac addysgu mewn cyfnod di-gynsail ym myd addysg yng Nghymru. Mae’r casgliad yn cynnwys deunydd amrywiol megis clipiau fideo, deunyddiau hyrwyddo a dolenni i wefannau allanol.
Astudio'r Gymraeg TGAU Iaith Gyntaf
Dyma gasgliad o adnoddau ar gyfer disgyblion ac athrawon TGAU Cymraeg Iaith Gyntaf. Mae’r adnoddau, sy’n berthnasol i’r fanyleb yn cynnig cefnogaeth ac anogaeth i chi addasu i ffordd newydd o ddysgu ac addysgu mewn cyfnod di-gynsail ym myd addysg yng Nghymru. Mae’r casgliad yn cynnwys deunydd amrywiol megis clipiau fideo, deunyddiau hyrwyddo a dolenni i wefannau allanol.
Yn benodol mae casgliad ‘Y Gymraeg Ar-lein’ yn cynnwys fideos ble mae Aneirin Karadog, Mererid Hopwood, Rhys Iorwerth ac Hywel Griffiths yn trin a thrafod y cerddi TGAU.
Yr Alltud (1989)
Mai 1945, ac mae'r rhyfel drosodd o'r diwedd. Mae gwraig weddw, iarlles o'r Almaen, wedi cael hyd i loches yn ogledd Cymru. Un o'i ffrindiau pennaf yw merch y gweinidog lleol - perthynas sydd yn ei atgoffa o'i phlentyndod, ond sydd hefyd yn dod yn ôl â theimladau o euogrwydd. Ffilmiau Bryngwyn, 1989.
Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Alwad (1988)
Athrawes ifanc sydd wedi penderfynu protestio yn gwrthdaro yn erbyn cyfraith a threfn yn feunyddiol. Pan aflonyddir arni gan fygythiadau treisiol at bwy all hi droi? Ym mhwy all hi ymddiried? Lle mae tynnu'r llinell rhwng erlid a gwarchod? Gyda Betsan Llwyd a Meic Povey. Ffilmiau Bryngwyn, 1988.
Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Athro J. R. Jones (Llên y Llenor) – E. R. Lloyd-Jones
Cyfrol deyrnged i'r athronydd, pregethwr, heddychwr a'r cenedlaetholwr, J. R. Jones. Er mai cyfrol yng nghyfres Llên y Llenor yw hon, nid astudiaeth o arddull a mynegiant a geir yma, ond yn hytrach edrychir ar gynnwys gweithiau J. R. Jones.
Yr Ymadawiad (2015)
Gyda'i hymdeimlad cynyddol o arswyd, mae hon yn felodrama oriog, feistrolgar gyda throad angheuol. Pan mae'r pâr ifanc ar ffo, Sara ac Iwan, yn gyrru eu car i nant ger ffermdy anghysbell, cânt eu hachub gan Stanley, dyn encilgar. Wedi ei ffilmio ger Tregaron, mae'r byd maent yn rhan ohono yn llaith ac yn lawog. Yn anochel mae'r cariadon ifanc yn torri ar draws bodolaeth unig Stanley. Ond mae'n eu helpu gyda chymysgedd stoicaidd o ewyllys dda addfwyn ac amynedd, nes bod cyfrinachau'n cael eu datgelu ac mae'r tymheredd yn codi. Severn Screen, 2015.
Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Ynys (1992)
Lleolir yr Ynys yng Nghymru'r dyfodol agos. I darfu ar gymuned Gymraeg ei hiaith sy'n byw'n alltudion o'r tir mawr daw criw ffilmio teledu sy'n ymchwilio i ffordd o fyw ar yr ynys. Drama rymus gan Meic Povey, gyda J. O. Roberts, John Ogwen, Mari Rowland Hughes a Gwyn Derfel. Opus 30, 1992.
Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Ysgrifau a Chanllawiau Cyfieithu – Delyth Prys a Robat Trefor
Cyfres o saith erthygl gan arbenigwyr yn y maes, yn trafod agweddau ar gyfieithu, technolegau cyfieithu a hanes a sefyllfa'r diwydiant yng Nghymru. Mae'r cyfraniadau yn seiliedig ar waith ymchwil y cyfranwyr, ac ar gyflwyniadau a roddwyd ganddynt wrth hyfforddi myfyrwyr a chyfieithwyr mewn sesiynau ar gyfer Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru, y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, a chwrs Tystysgrif Ôl-radd Astudiaethau Cyfieithu a Thechnoleg Cyfieithu Prifysgol Bangor. Cyfrol wreiddiol sydd ar gael ar ffurf e-lyfr yn unig.Mae'r penodau fel a ganlyn: Pennod 1: Cyd-destun gwleidyddol a chymdeithasol cyfieithu yn y Gymru gyfoes – Tegau Andrews, Pennod 2: Cyweiriau Iaith y Gymraeg – Robat Trefor, Pennod 3: Geiriaduron, termiaduron ac adnoddau defnyddiol eraill – Delyth Prys, Pennod 4: Meddalwedd a Thechnoleg Cyfieithu – Gruffudd Prys, Delyth Prys, Pennod 5: Golygu a Phrawfddarllen – Mared Roberts, Pennod 6: Theori ac ymarfer cyfieithu yng Nghymru heddiw – Sylvia Prys Jones,Pennod 7: Oes Rhywun yn Darllen? – Heini Gruffudd.
Ysgrifau ar Ieithyddiaeth a Geiriaduraeth Gymraeg – Delyth Prys (gol.)
Cyfres o saith erthygl gan arbenigwyr yn y maes, yn trafod agweddau ar ramadeg y Gymraeg, gwahanol gyweiriau, geiriadura, a datblygiad iaith. Traddodwyd yn wreiddiol fel cyfres darlithoedd y Gîcs Gramadeg dan nawdd y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.