Addasiad ffilm gan Endaf Emlyn a'r diweddar Gwenlyn Parry o nofel Caradog Prichard. Wedi'i lleoli yn ardal y chwareli yn Arfon, mae 'r ffilm yn ymdriniaeth gref o rai o themâu mwyaf egr bywyd: marwolaeth, diniweidrwydd coll a gwallgofrwydd. Wrth i'r dyn di-enw (Dyfan Roberts) grwydro bro ei febyd yn ystod 'un nos ola leuad' y teitl cyfyd atgofion arswydus ambrofiadau ysgeler ac anesboniadwy'r gorffennol. Stori hen ŵr am ei blentyndod tra'n byw gyda'i fam sydd yn weddw ac yn golchi dillad i ddod â dau ben llinyn ynghyd. Mae harddwch a hagrwch yn rhan o berthynas y fam a'i mab. Er iddi fod yn hael ei chariad tuag ato, eto y mae bwlch rhyngddynt, agendor a erys er gwaetha holl ymdrechion y llanc i'w pontio. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Un Nos Ola' Leuad (1991)
Swyddogaeth Beirniadaeth – John Gwilym Jones
Darlith John Gwilym Jones ar bwysigrwydd beirniadaeth lenyddol, a'i harwyddocâd drwy hanes yng Nghymru a thu hwnt.
Pethe Hwyrach (2011)
Cyfres yn trafod diwylliant a chelfyddydau Cymru. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Pobl y Wladfa (1991)
Sut siap sydd ar y Gymraeg ym Mhatagonia 125 mlynedd wedi i'r Mimosa glanio? Gwyn Llewelyn sy'n yn ymweld adeg eisteddfod y Wladfa yn Nhrelew. Uned Hel Straeon, 1991. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Portreadau (1994-1998)
Portreadau o rai o lenorion amlycaf Cymru. Ffilmiau'r Bont, 1994-98. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Rhosyn a Rhith (1987)
Ffilm ysgafn sydd wedi'i lleoli yn y Cymoedd. Mae'n adrodd hanes cynllun craff un dyn i wneud arian. Mae Trefor yn gaeth i'w fagwraeth dlawd yn un o gymoedd dirwasgedig Cymru. Pan fo sinema'r pentref yn cau mae'r taflunydd di-waith mewn cyfyngder ariannol. I oresgyn y broblem, benthyca Trefor arian oddi wrth Eli, ar yr amod y bydd yn talu am ei hangladd os bydd Eli yn marw cyn i Trefor ei had-dalu. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Saunders Lewis a Williams Pantycelyn – R. Tudur Jones
Darlith Goffa Henry Lewis 1987 a draddodwyd gan R. Tudur Jones. Edrycha'r awdur ar ymdriniaeth Saunders Lewis o weithiau Williams Pantycelyn gan ail-ystyried dadansoddiad Saunders Lewis o ddiwinyddiaeth a datblygiad Pantycelyn. Gellir lawrlwytho'r e-lyfr ar ffurf PDF, ePub neu Mobi (gweler Cyfryngau Cysylltiedig uchod). I ddarllen yr e-lyfr ar sgrin cyfrifiadur a/neu i argraffu rhannau ohono, lawrlwythwch y ffeil PDF. I ddarllen yr e-lyfr ar iBooks, Nook, Kobi a'r rhan fwyaf o ddyfeisiau e-ddarllen eraill, lawrlwythwch y ffeil ePub.I ddarllen yr e-lyfr ar Kindle, lawrlwythwch y ffeil Mobi. Mae'r e-lyfr hwn yn ffrwyth prosiect DEChE – Digido
Seiliau Beirniadaeth: Cyfrol 1, Rhagarweiniad – R. M. Jones
Astudiaeth ar ffurfiau a chynnwys y traddodiad llenyddol Cymraeg gan yr academydd a'r beirniad R. M. Jones. Cyhoeddwyd cyfres o bedair cyfrol yn seiliedig ar gwrs gradd allanol yn y Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth yn ystod yr 1980au. Cyfrol 1, Rhagarweiniad: Mae'r gyfrol gyntaf yn ragarweiniad sy'n gosod sylfeini theoretig eang i'r dadansoddiad manylach sy'n dilyn yn y cyfrolau eraill. Trafodir beth yw beirniadaeth lenyddol a gwahanol ysgolion o fewn y maes. Edrychir hefyd ar nodweddion arddull fel cyferbynnu, cymharu, dieithrio a pherthynas s?n a synnwyr. Cyfrol 2, Ffurfiau Seiniol: Agwedd seiniol y traddodiad barddol yw ffocws y gyfrol hon. Wrth edrych ar odl, mydr a chynghanedd mae'r awdur yn tynnu sylw at egwyddorion y patrymau seiniol. Dadansoddir natur y ffurf lenyddol mewn dull adeileddol, a hynny, yn arloesol, am y tro cyntaf erioed mewn unrhyw iaith. Cyfrol 3, Ffurfiau Ystyrol: Edrychir yn fanylach ar fecanwaith seicolegol y traddodiad llenyddol yn y gyfrol hon. Cyfrol 4, Cyfanweithiau Llenyddol: Edrych yn ôl dros yr ymdriniaeth yn y cyfrolau blaenorol ac adolygu'r egwyddorion a wneir yma. Ystyrir fod yna ffurfiau llenyddol cyffredinol mewn sain.
Seiliau Beirniadaeth: Cyfrol 2, Ffurfiau Seiniol – R. M. Jones
Astudiaeth ar ffurfiau a chynnwys y traddodiad llenyddol Cymraeg gan yr academydd a'r beirniad R. M. Jones. Cyhoeddwyd cyfres o bedair cyfrol yn seiliedig ar gwrs gradd allanol yn y Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth yn ystod yr 1980au. Agwedd seiniol y traddodiad barddol yw ffocws y gyfrol hon. Wrth edrych ar odl, mydr a chynghanedd mae'r awdur yn tynnu sylw at egwyddorion y patrymau seiniol. Dadansoddir natur y ffurf lenyddol mewn dull adeileddol, a hynny, yn arloesol, am y tro cyntaf erioed mewn unrhyw iaith. Mae'r e-lyfr hwn yn ffrwyth prosiect DEChE – Digido
Seiliau Beirniadaeth: Cyfrol 3, Ffurfiau Ystyrol – R. M. Jones
Astudiaeth ar ffurfiau a chynnwys y traddodiad llenyddol Cymraeg gan yr academydd a'r beirniad R. M. Jones. Cyhoeddwyd cyfres o bedair cyfrol yn seiliedig ar gwrs gradd allanol yn y Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth yn ystod yr 1980au. Edrychir yn fanylach ar fecanwaith seicolegol y traddodiad llenyddol yn y gyfrol hon ac mae'r awdur yn defnyddio'r un dulliau adeileddol a welwyd wrth edrych ar
Seiliau Beirniadaeth: Cyfrol 4, Cyfanweithiau Llenyddol – R. M. Jones
Astudiaeth ar ffurfiau a chynnwys y traddodiad llenyddol Cymraeg gan yr academydd a'r beirniad R. M. Jones. Cyhoeddwyd cyfres o bedair cyfrol yn seiliedig ar gwrs gradd allanol yn y Gymraeg, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth yn ystod yr 1980au. Edrych yn ôl dros yr ymdriniaeth yn y cyfrolau blaenorol ac adolygu'r egwyddorion a wneir yma. Ystyrir fod yna ffurfiau llenyddol cyffredinol: 1.
Sglefrio ar Eiriau – John Rowlands (gol.)
Cyfres o erthyglau gan feirniaid yn trafod agweddau amrywiol ar lenyddiaeth, gan geisio osgoi'r rhigolau confensiynol. Llenyddiaeth fel rhywbeth diddorol a pherthnasol yw eu pwnc ac edrychir ar lên drwy sbectol strwythuraeth, ôl-strwythuraeth, dadadeiladu, Marcsiaeth, ffeministiaeth a hanesyddiaeth newydd. Ond does yma ddim gorbwyslais ar theori, ond yn hytrach sgrifennu bywiog sy'n taflu goleuni newydd ar amryw bynciau gan feirniaid hyddysg yn y syniadau beirniadol diweddaraf.