Canol haf 1914 a phobl Cymru yn mwynhau ar draethau a blodyn y diniwed o hyd oedd y pabi coch. Ond erbyn Awst 1914 daeth tro ar fyd. Yr hyn oedd yn wynebu Cymru oedd rhyfel cyflawn, rhyfel fyddai'n mynnu cyfraniad gan pob aelod o'r cymdeithas. Yr oedd y Cymry fel gweddill pobl Ewrop ar y dibyn, yn wynebu cyflafan ar lefel hollol anhygoel. ITV Cymru, 1999. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Canrif y Werin: Y Rhyfel Mawr (1999)
Caradoc Evans: Ffrae My People (2015)
Yn 1915 cyhoeddwyd cyfrol o straeon byrion yng Nghymru greodd storm o atgasedd yn erbyn yr awdur a'i waith. Roedd byd tywyll Caradoc Evans yn 'My People' yn ddarlun hunllefus ac heriol o fywyd y capeli a'r gymdeithas Gymraeg wledig. Gorchmynodd Prif Gwnstabl Caerdydd i gopiau o'r llyfr gael eu llosgi'n gyhoeddus. Disgrifiodd y 'Western Mail' y straeon fel 'the literature of the sewer' gan ddweud mai Caradoc oedd '...the best-hated man in Wales'. Ni welwyd y fath gasineb ym myd y celfyddydau yng Nghymru - gynt nac wedyn. Ond erbyn heddiw prin ydy'r bobl sy'n cofio'r straeon na'u hawdur a gorddodd y dyfroedd yng Nghymru. Gan mlynedd yn ddiweddarach bydd Beti George yn mynd ar drywydd Caradoc Evans gan rannu blas o'i straeon gothic. Bydd yn olrhain ei ddylanwad pellgyrhaeddol ar ysgrifennu Saesneg yng Nghymru ac yn holi beth yn ei fagwraeth yn Rhydlewis, yn ne Ceredigion, a yrrodd Caradoc i greu byd sinistr 'My People'? Gorilla, 2015. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Carwyn (2009)
Bydd dyn wedi croesi'r hanner-cant yn gweld yn lled glir y bobol a'r cynefin a foldiodd 'i fywyd e...' Drama-ddogfen gan T. James Jones a Dylan Richards gydag Aneirin Hughes fel Carwyn James yn ei ddyddiau olaf, unig yn Amsterdam, gan wynebu marwolaeth gynnar ac yn edrych yn ôl dros fywyd o fuddugoliaethau a siom. Roedd ei lwyddiant ym myd 'macho' rygbi - gan drechu'r Crysau Duon gyda'r Llewod a Llanelli - yn dod â phris uchel o ddolur y meddwl a'r corff. Bydd chwaraewyr megis Barry John a John Dawes, cyfeillion a chyd-weithwyr agos, a'i frawd Dewi yn cyfrannu at ddarlun cyflawn o un o gewri'r gêm, gwladgarwr diwylliedig ac enaid mawr, bregus yn ddiodde i'r eithaf. Green Bay Media, 2009. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Chwaraeon yn y Gymdeithas – Dr Hywel Iorwerth a Dr Carwyn Jones
Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae'r Ysgol Chwaraeon ym Mhrifysgol Fetropolitan Caerdydd wedi mynd ati i ddatblygu ystod o fodiwlau cyfrwng Cymraeg newydd. Yn wir, mae'r adran yn cynnig dros ddeg modiwl cyfrwng Cymraeg erbyn hyn, ac mae nifer y myfyrwyr sy'n dewis astudio'r modiwlau hynny yn cynyddu o flwyddyn i flwyddyn. Ond er bod y myfyrwyr yn derbyn eu darlithoedd i gyd drwy gyfrwng y Gymraeg – a bod deunyddiau dysgu perthnasol wedi eu llunio i gyd-fynd â'r darlithoedd hynny – nid oes llawer o destunau darllen ychwanegol ar gael drwy gyfrwng y Gymraeg ar hyn o bryd. Yn sgil hyn, mae'n rhaid i fyfyrwyr ddibynnu bron yn gyfan gwbl ar lyfrau ac erthyglau cyfrwng Saesneg wrth astudio eu pwnc y tu hwnt i'r ystafell ddosbarth. Yn anad dim felly, mae cyhoeddi'r gyfrol hon yn ymateb i'r galw am destun academaidd cyfrwng Cymraeg cynhwysfawr ar gyfer defnydd myfyrwyr sy'n astudio chwaraeon mewn cyd-destun cymdeithasol a diwylliannol.O ran hynny, mae'r llyfr hwn yn arddangos arwyddocâd cymdeithasegol ac athronyddol pellgyrhaeddol byd y campau, drwy esbonio bod chwaraeon yn gyfrwng gweladwy a phoblogaidd, sy'n gallu hybu ac atgyfnerthu gwerthoedd a chredoau cymdeithasol ar y naill law, neu herio a thrawsnewid y ffordd yr ydym ni'n ymwneud gyda'r byd sydd o'n cwmpas ar y llaw arall.Mae'r gyfrol wedi ei rhannu'n ddwy brif ran: cyflwynir y cysyniad o astudio chwaraeon mewn cyd-destun cymdeithasol ehangach yn y rhan gyntaf, a gan gyfeirio at lenyddiaeth academaidd berthnasol – sydd eisoes wedi ymdrin â rhai pynciau o fewn y maes – anogir y darllenwyr i feddwl fel cymdeithasegwyr. Athroniaeth chwaraeon yw ffocws ail ran y llyfr. Gan ganolbwyntio'n benodol ar foeseg, arddangosir pam bod angen mynd ati i edrych ar y maes hwnnw yng nghyd-destun byd y campau.Drwy fynd ati i astudio cymdeithaseg ac athroniaeth, y gobaith yw y gallwn ddeall mwy am y cymdeithasau yr ydym yn byw ynddynt, ac am arwyddocâd ehangach y modd yr ydym yn ymddwyn. Heb os – gan ei fod yn gyfrwng mor boblogaidd a gweledol – mae chwaraeon yn faes hollbwysig i'w astudio yn y cyd-destun hwn.Awduron Chwaraeon yn y Gymdeithas yw Dr Hywel Iorwerth a Dr Carwyn Jones (sydd, ill dau, yn darlithio yn Ysgol Chwaraeon arloesol a blaenllaw Met Caerdydd ar hyn o bryd), a chyhoeddir y gyfrol drwy gefnogaeth y Coleg Cymraeg ..
Chwilio am Mary Vaughan Jones (2013)
Mary Vaughan Jones oedd un o awduron llenyddiaeth plant mwyaf llwyddiannus yr iaith Gymraeg. Creodd gymeriadau cofiadwy wnaeth symbylu cenhedlaethau o blant i ddysgu a mwynhau darllen. Yr enwocaf ohonynt wrth gwrs oedd Sali Mali. Bu farw Mary Vaughan Jones ym 1983 ac o ganlyniad ni fu iddi weld y llwyddiant rhyngwladol a ddaeth i ran Sali Mali drwy gyfrwng rhaglenni teledu ar S4C. Mae pawb yn adnabod ei chymeriadau, ond pwy oedd Mary Vaughan Jones? Lumedia, 2013. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cof Patagonia (2002)
Hanes llafar yr ugeinfed ganrif yn Nhalaith y Chubut Ariannin, wedi’i fynegi trwy luniau ac atgofion personol disgynyddion y gwladfawyr cyntaf. Roedd hi’n ganrif a welodd gyffro anhygoel a pheryglon diri, yn enwedig gan y mewnfudwyr rheiny a oedd bellach yn Archentwyr. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cofio Saunders Lewis (1985)
Gwyn Erfyl yn cyflwyno rhaglen deyrnged i Saunders Lewis. Ar 14 Gorffennaf 1984 bu darlith a chyflwyno cerfluniau i'r Amgueddfa a'r Llyfrgell Genedlaethol. Detholiad o'r noson yw'r rhaglen yma. Ceir cyfweliadau gyda Syr Alun Talfan Davies, Dewi Watcyn Powell, Dr Geraint Gruffydd, Dr Raymond Edwards, Dr Meredydd Evans, Canon Allchin, Ivor Roberts Jones, Emyr Humphreys, yr Esgob Mullins, Emrys James, Syr Alun Oldfield Davies, Maureen Rhys, John Ogwen a Dr Prys Morgan. ITV Cymru, 1985. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cofio T. Llew (2009)
Rhaglen deyrnged i'r awdur a'r bardd toreithiog a fu farw'n ddiweddar, gan gynnwys cyfweliad arbennig gyda T. Llew Jones o 2002. Myrddin ap Dafydd gafodd y fraint o'i holi mewn cyfweliad estynedig a oedd yn ymdrin a nifer o agweddau o'i fywyd a'i waith, ac mi fydd hefyd yn un o'r rhai a fydd yn dadansoddi cyfraniad T. Llew Jones i lenyddiaeth Gymraeg yr ugeinfed ganrif. Byddwn hefyd yn dysgu mwy am yr addasiadau ffilm a theledu o'i waith a'i ddylanwad ar blant Cymru heddiw. Cwmni Da, 2009. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cofio Tryweryn (1984)
Yn y rhaglen hon cawn atgofion rhai o hen deuluoedd a thrigolion Tryweryn am y gymdeithas cyn ei chwalu, hanes y cyfnod cyn gadael yr ardal am y tro olaf a'r tristwch a chwerwder o weld adfeilion y pentref. HTV Cymru, 1984. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Colli Iaith (1991)
Golwg ar gyflwr yr iaith Gaeleg yn yr Alban, ac ar yr ymgyrch i gael mwy o oriau i'r Galeg trwy gyfrwng y teledu. Dyma adroddiad Agenda ar dristwch a gobaith sy'n wynebu'r iaith Gaeleg yn Yr Alban. Agenda, 1991. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Con Passionate (Cyfres 1) (2005)
Stori ddirgel gerddorol yw Con Passionate, plethiad o gerddoriaeth, hiwmor du a thrasiedi am griw o ddynion cyffredin, yn canu mewn côr cyffredin a’u harweinyddes newydd anghyffredin, Davina Roberts. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Corff Cymru (Cyfres 1) (2013)
Cyfres wyddonol yn edrych ar y corff o safbwynt y Cymry. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.