Ym mis Awst 1911, yn ystod Streic Rheilffordd Llanelli, cafodd dau streiciwr ifanc eu saethu'n farw ac anafwyd eraill gan y fyddin. Gwrthododd un milwr, Preifat Harold Spiers, ufuddhau'r gorchymyn i saethu. Mae'r rhaglen hon yn olrhain hanes y driniaeth a gafodd gan y fyddin o ganlyniad i'r weithred hon. Teliesyn, 1997. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Ym 1962 mae dau beth yn poeni'r bachgen 14 oed, Griff - diflaniad Alis, seren dosbarthiadau dawns ei fam, ac argyfwng Ciwba. Mae'n ceisio datrys y dirgelion o'i gwmpas trwy gynllunio mapiau. Ond mae'r mapiau yn ei hudo i fyd y tu hwnt i'w brofiadau diniwed ac mae'n darganfod yr ateb annisgwyl i ddirgelwch Alis. Gaucho Cyf, 1995. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.

Dim disgrifiad ar gael

Brodor o bentref Penisarwaun ym mhlwyf Llanddeiniolen yn Arfon oedd Ellis Williams. Pan oedd yn 28 oed fe'i cyhuddwyd o botsio ffesant ar dir Stad y Faenol ac yn ôl yr hanes, fe'i gorfodwyd i adael Cymru neu wynebu gweld ei deulu yn colli eu fferm, oedd yn eiddo i'r Stad. Felly, yn 1908, aeth i Batagonia, lle bu am gyfnod yn gweithio fel gaucho. Mae ei lythyrau at ei deulu'n sôn am ei fywyd caled yn marchogaeth hyd at 70 milltir y dydd ac yn byw am fisoedd o dan y sêr a hynny mewn gwlad a oedd ar y pryd yn llawn dihirod. Pan aeth pethau'n fain ar ffermwyr y Wladfa, penderfynodd hel ei bac am Awstralia. Ond 'doedd pethau ddim yn hawdd iddo yno 'chwaith fel y tystia ei lythyrau cyson. Daeth cysgod y Rhyfel Byd Cyntaf dros y tir, ac fe listiodd Ellis ym myddin Awstralia. Fe'i gyrrwyd i Ffrainc, ond parhaodd i lythyru adref hyd y dydd hwnnw pan gafodd ei ladd ym Mrwydr y Somme ac yntau'n ddim ond 38 oed. Sianco, 2006. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.