The introduction of non-native species presents one of the most significant threats facing biodiversity worldwide. Freshwater ecosystems are particularly affected, due to the widespread introduction of species to rivers and lakes for aquaculture and fishing. This article describes non-native, freshwater animals that are present and invasive in Britain, as well as those which are likely to become established over the coming years. The effects of these animals on freshwater ecosystems are explained, and problems that are faced when attempting to manage invasive species are highlighted. Additionally, the effects of climate change and other stressors on the future distribution of non-native species are discussed.
Invasive animals and their effects on British freshwater ecosystems
Brwydr Llangyndeyrn (2013)
Rhaglen arbennig a ddangoswyd gyntaf ym mis Hydref 2013 i nodi 50 mlynedd ers ymgyrch lwyddiannus i atal Cyngor Abertawe rhag boddi Cwm Gwendraeth Fach a'r ffermydd cyfagos. Yr actores Sharon Morgan fu'n teithio yn ôl i fro ei mebyd i ddarganfod mwy am hanes cudd Brwydr Llangyndeyrn. Brwydr gan y gymuned oedd hon, a chawn gyfweliadau â'r ffermwyr a chwaraeodd rôl bwysig yn ogystal ag aelodau o'r gymuned ehangach. Wrth glywed yr hanes, bydd Sharon yn holi ac yn dadansoddi pam yr ydym ni fel cenedl yn cofio ein methiannau fel boddi Cwm Celyn yn hytrach na chanolbwyntio ar ein llwyddiannau. Tinopolis, 2013. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Cymru 2000 Rhyfeloedd y Ganrif
"Yr Athro R Merfyn Jones sy’n cyflwyno. Dyma’r ganrif fwyaf gwaedlyd a rhyfelgar yn hanes dynoliaeth. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Athro J. R. Jones (Llên y Llenor) – E. R. Lloyd-Jones
Cyfrol deyrnged i'r athronydd, pregethwr, heddychwr a'r cenedlaetholwr, J. R. Jones. Er mai cyfrol yng nghyfres Llên y Llenor yw hon, nid astudiaeth o arddull a mynegiant a geir yma, ond yn hytrach edrychir ar gynnwys gweithiau J. R. Jones.
Llythyrau Ellis Williams (2006)
Brodor o bentref Penisarwaun ym mhlwyf Llanddeiniolen yn Arfon oedd Ellis Williams. Pan oedd yn 28 oed fe'i cyhuddwyd o botsio ffesant ar dir Stad y Faenol ac yn ôl yr hanes, fe'i gorfodwyd i adael Cymru neu wynebu gweld ei deulu yn colli eu fferm, oedd yn eiddo i'r Stad. Felly, yn 1908, aeth i Batagonia, lle bu am gyfnod yn gweithio fel gaucho. Mae ei lythyrau at ei deulu'n sôn am ei fywyd caled yn marchogaeth hyd at 70 milltir y dydd ac yn byw am fisoedd o dan y sêr a hynny mewn gwlad a oedd ar y pryd yn llawn dihirod. Pan aeth pethau'n fain ar ffermwyr y Wladfa, penderfynodd hel ei bac am Awstralia. Ond 'doedd pethau ddim yn hawdd iddo yno 'chwaith fel y tystia ei lythyrau cyson. Daeth cysgod y Rhyfel Byd Cyntaf dros y tir, ac fe listiodd Ellis ym myddin Awstralia. Fe'i gyrrwyd i Ffrainc, ond parhaodd i lythyru adref hyd y dydd hwnnw pan gafodd ei ladd ym Mrwydr y Somme ac yntau'n ddim ond 38 oed. Sianco, 2006. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Anialwch (2011)
Cyfres yn edrych ar fywyd mewn rhai o anialdiroedd y byd. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Llwybr Defaid (1993)
Mae Morris wedi treulio deng mlynedd yn y carchar ar ôl cael ei gyhuddo o lofruddio'i wraig. Ond daw tystiolaeth newydd ynglŷn â'r farwolaeth i'r golwg yn llythyr Ceri, chwaer ei wraig. Beth yn union a ddigwyddodd y diwrnod hwnnw? Ffilmiau Bryngwyn, 1993. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Tir Neb (2014)
I lawer, 'tir neb' - y llain o dir diffaith rhwng y ffosydd yn Ffrainc a Fflandrys - yw'r symbol fwyaf ingol o'r gwastraff bywyd a fu yn ystod rhyfel gwaedlyd 1914-18. Mae Tir Neb yn ffilm ddogfen delynegol a thrasig sy'n adrodd hanes y Rhyfel Mawr, o'i ddechrau i'w ddiwedd, yng ngeiriau'r bobl a ddioddefodd ar ddwy ochr tir neb. Mae'n seiliedig ar lythyrau o'r cyfnod gan Almaenwyr, Ffrancwyr, ac Americanwyr - ynghyd â Chymry, fel Huw T. Edwards, Hughie Griffith a T. Salisbury Jones. Mae llawer o'r delweddau archif yn y ffilm heb eu gweld ar deledu yng Nghymru o'r blaen. Cwmni Da, 2014. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Llwch Folcanig: Yr Argyfwng (2010)
Mewn rhaglen arbennig, cawn y newyddion a'r dadansoddi diweddaraf o effeithiau'r llosgfynydd yng Nghwlad Yr Iâ. Pam fod y llwch wedi achosi'r fath argyfwng? Am faint mae'n debygol o barhau? Angharad Mair fydd yn holi arbenigwyr yn y maes, yn ogystal â'r Cymry sy'n methu dod adref o wledydd tramor. Tinopolis, 2010. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Yr Afon (2008)
Golwg ar rai o afonydd mawr y byd yng nghwmni pobl adnabyddus o Gymru. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
David Lloyd George (2006)
Cyfres ddogfen ddwy ran am David Lloyd George yng nghwmni'r hanesydd a'r awdur Hywel Williams. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.
Theatr i'r Bobl: Bara Caws (2007)
Ym 1977, yn anhapus gyda sefyllfa'r theatr yng Nghymru ar y pryd, mi aeth criw o actorion a cherddorion ifanc ati i sefydlu cwmni a fyddai'n mynd â'r theatr yn ôl at y bobl. Cwmni cydweithredol yw Bara Caws, sy'n mynnu defnyddio adeiladau sydd eisoes yn ran o'r cymunedau i'w perfformiadau, yn gapeli, neuaddau pentref a thafarndai. Eleni mae Bara Caws yn dathlu ei phenblwydd yn 30 mlwydd oed, a bydd y Sioe Gelf yn bwrw golwg yn ôl ar gynyrchiadau’r cwmni dros y tri degawd ddiwethaf. Oherwydd rhesymau hawlfraint bydd angen cyfrif Coleg Cymraeg i wylio rhaglenni Archif S4C. Mae modd ymaelodi ar wefan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i gael cyfrif.