Mae'r Banc Brawddegau yn adnodd ar gyfer unrhyw un sy'n ysgrifennu yn academaidd drwy gyfrwng y Gymraeg.

Mae'n cynnig enghreifftiau o frawddegau y gallwch eu defnyddio wrth ysgrifennu, wedi'u trefnu yn ôl prif adrannau traethawd neu bapur academaidd.

Datblygwyd gan yr Athro Enlli Thomas a Bethan Wyn Jones, Prifysgol Bangor, ar sail Academic Phrasebank (https://www.phrasebank.manchester.ac.uk).

Cynlluniwyd yr adnoddau hyn i gynorthwyo tiwtoriaid i feithrin eu sgiliau addysgu dwyieithog a chynyddu eu hymwybyddiaeth o Gofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR) a’r set ddata LA26. Defnyddir y set ddata i gofnodi darpariaeth Gymraeg a dwyieithog yn y sector addysg ôl-16 yng Nghymru.

Nod yr adnoddau yw rhoi hyder i diwtoriaid yn y ffordd y cofnodir gweithgarwch a gwblhawyd yn y Gymraeg neu’n ddwyieithog ar y LLWR, a’u helpu i ganfod ble mae eu darpariaeth ar hyn o bryd. Fe’u cynlluniwyd hefyd i roi cyngor ymarferol i diwtoriaid ar sut i symud eu haddysgu i fyny’r continwwm dwyieithrwydd.

Mae’r pecyn yn cynnwys:

• Llawlyfr - dogfen waith y gellir ei defnyddio i gyfeirio ati, yn ogystal ag i sefydlu targedau personol penodol ar gyfer cynyddu’r ddarpariaeth Gymraeg/dwyieithog.
• Cwrs e-ddysgu ar-lein - Deall Cofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR). Mae’r modiwl dysgu ar-lein rhyngweithiol hwn yn rhoi trosolwg o Gofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR) a sut y caiff ei ddefnyddio gan Lywodraeth Cymru i gofnodi darpariaeth Gymraeg a dwyieithog yn y sector addysg ôl-16 yng Nghymru.
• Ap geirfa ddwyieithog Sgiliaith - ‘Ap Adborth Sgiliaith’ - Yn yr ap hwn ceir ystod eang o eiriau ac ymadroddion cyffredinol y gall tiwtoriaid eu defnyddio i roi adborth a phrofiadau Cymraeg/ dwyieithog i ddysgwyr.

Mae dolenni i'r adnoddau ar gael isod ac maent hefyd ar gael ar wefan Sgiliaith sgiliaith@gllm.ac.uk

Diben y cwrs hunanastudio ar-lein hwn yw rhoi’r adnoddau a’r wybodaeth i aseswyr weithio yn ddwyieithog yn hyderus gyda’u dysgwyr.

Mae'r cwrs yn ystyried rhai o’r buddion a'r heriau o weithio'n ddwyieithog ac mae'n cyflwyno gwybodaeth, adnoddau a chymhelliant i allu datblygu darpariaeth a gweithio yn hyderus trwy gyfrwng y Gymraeg.

Mae'r cwrs yn ddwyieithog, ond mae wedi ei anelu at godi hyder aseswyr sy'n siarad Cymraeg wrth iddynt ddarparu eu hyfforddiant trwy gyfrwng y Gymraeg. 

Beth am ddefnyddio meddalwedd cyfrifiadurol hwyliog yn eich addysgu ar-lein? Yma cewch ddysgu am wahanol blatfformau er mwyn creu profiadau dysgu amrywiol a defnyddiol ar gyfer eich myfyrwyr. 

Yn yr adnodd hwn, cewch gyflwyniad i’r platfformau canlynol:  

1. Kahoot 
2. Padlet 
3. Quizzizz 
4. Quizlet 

Cyflwynydd:  Dr Nia Cole Jones

Mae Dr Nia Cole Jones yn uwch-ddarlithydd gyda’r Brifysgol Agored. Graddiodd â gradd dosbarth cyntaf yn y Gymraeg o Brifysgol Aberystwyth, ac wedyn aeth yn ei blaen i astudio M.Phil a PhD ar ddatblygiad y Gymraeg ym meysydd chwaraeon a’r newyddion. Mae wedi gweithio mewn addysg uwch ers dros ddegawd, gan ganolbwyntio ar ddatblygu sgiliau iaith myfyrwyr ar draws pob lefel. 

Yma, cewch fynediad at adnoddau iechyd a lles y gellid eu defnyddio mewn darlith, seminar neu mewn cyfarfod tiwtora personol. 

Yn cyd-fynd a phob adnodd, mae taflen cyfarwyddiadau i'r darlithydd

Mae'r adnoddau yn cynnwys: 

• Gweithgaredd 1: Yr Olwyn Lles
• Cyfarwyddiadau: Yr Olwyn Lles
• Gweithgaredd 2: Yr arf hunan-asesu lles
• Cyfarwyddiadau: Yr arf hunan-asesu lles

Paratowyd y gwaith gan Dyddgu Hywel, Uwch Ddarlithydd Addysg, Prifysgol Metropolitan Caerdydd.

Ffynonellau Cymorth

Os oes gennych argyfwng meddygol, problem ddifrifol neu sy’n fygythiad i fywyd, ffoniwch 999

Os ydych yn gofidio am eich iechyd meddwl, y cam cyntaf i gael help yw dweud hyn wrth eich meddyg teulu.

Ceir rhestr o linellau cymorth, elusennau a gwybodaeth defnyddiol ar wefan meddwl.org

Gweminar Dysgu ac Addysgu: Trosi myfyrwyr i astudio drwy gyfrwng y Gymraeg

Yma cewch fynediad at recordiad o Weminar Datblygu Staff Cenedlaethol a gynhaliwyd ar 23 Mehefin 2021.

Bydd angen mewngofnodi i Blackboard y Coleg er mwyn cael mynediad at y cynnwys. Ar ôl dilyn y ddolen isod, os oes cyfrif gennych, pwyswch ar 'Mewngofnodi', os nad oes gennych gyfrif, llenwch eich manylion i greu cyfrif a chael mynediad.

Casgliad o adnoddau i gefnogi addysgwyr sy’n dymuno cyflwyno mwy o Gymraeg wrth addysgu'r cwrs Lefel 3 Gwasanaethau Amddiffyn sydd â Gwisg Swyddogol yw’r adnodd hwn.
Mae'r casgliad wedi'i greu er mwyn cefnogi addysgwyr wrth iddynt gynllunio a gosod gweithgareddau gwaith dosbarth neu dystiolaeth yn seiliedig ar sgiliau Cymraeg y dysgwyr.
Mae’r casgliad yn cynnwys:
• canllaw er mwyn esbonio sut mae defnyddio’r adnodd.
• dogfennau 'Mapio’r Cyfleoedd i gyflwyno’r Gymraeg' fesul uned craidd.
• posteri dwyieithog gyda thermau allweddol ar gyfer pob uned.

Casgliad o adnoddau i gefnogi addysgwyr sy’n dymuno cyflwyno mwy o Gymraeg wrth addysgu'r cwrs Lefel 2 Gofal, Chwarae, Dysgu a Datblygiad Plentyn: Craidd yw’r adnodd hwn.
Mae'r casgliad wedi'i greu er mwyn cefnogi addysgwyr wrth iddynt gynllunio a gosod gweithgareddau gwaith dosbarth neu dystiolaeth yn seiliedig ar sgiliau Cymraeg y dysgwyr.
Mae’r casgliad yn cynnwys:
• canllaw er mwyn esbonio sut mae defnyddio’r adnodd.
• dogfennau 'Mapio’r Cyfleoedd i gyflwyno’r Gymraeg' fesul uned craidd.
• posteri dwyieithog gyda thermau allweddol ar gyfer pob uned.
• adnodd sy’n darparu syniadau i ddysgwyr er mwyn ddefnyddio’r Gymraeg ar leoliadau gwaith.

Casgliad o adnoddau i gefnogi addysgwyr sy’n dymuno cyflwyno mwy o Gymraeg wrth addysgu'r cwrs Lefel 2 Iechyd a Gofal Cymdeithasol: Craidd yw’r adnodd hwn.
Mae'r casgliad wedi'i greu er mwyn cefnogi addysgwyr wrth iddynt gynllunio a gosod gweithgareddau gwaith dosbarth neu dystiolaeth yn seiliedig ar sgiliau Cymraeg y dysgwyr.
Mae’r casgliad yn cynnwys:
• canllaw er mwyn esbonio sut mae defnyddio’r adnodd.
• dogfennau 'Mapio’r Cyfleoedd i gyflwyno’r Gymraeg' fesul uned craidd.
• cyfres o dasgau sy’n cwrdd â gofynion rhai o feini prawf penodol y cwrs. Maent yn dangos sut mae modd cael pob dysgwr i gyflawni’r un dasg, wrth ddatblygu eu sgiliau Cymraeg ar lefelau unigol a phriodol.
• posteri dwyieithog gyda thermau allweddol ar gyfer pob uned.
• adnodd sy’n darparu syniadau i ddysgwyr er mwyn ddefnyddio’r Gymraeg ar leoliadau gwaith.

Mae'r adnodd yn cynnwys pedwar cyflwyniad:

Cyflwyniad 1 - Ymwybyddiaeth Iaith yng nghyd-destun Addysg Uwch
Cyflwyniad 2 - Proffilio Grŵp
Cyflwyniad 3 - Dwyieithogi darlith neu seminar
Cyflwyniad 4 - Adnoddau i gefnogi addysgu dwyieithog

Amcanion y gweithdy hwn yw:

• Cyflwyniad i ymwybyddiaeth iaith mewn addysg yng nghyd-destun addysg uwch.
• Datblygu dealltwriaeth o bwysigrwydd proffilio myfyrwyr a sut gellir defnyddio’r wybodaeth hyn i gynllunio darlithoedd a seminarau.
• Cyflwyniad i dechnegau amrywiol ac ymarferol er mwyn dwyieithogi darlith a seminar a chyfoethogi profiad iaith myfyrwyr mewn gwersi Saesneg.
• Rhannu adnoddau defnyddiol i gefnogi hyfforddeion i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau.

Cynnwys:

• Diweddariad o sefyllfa’r Gymraeg o ran polisïau ar lefel cenedlaethol yng nghyd-destun Addysg Uwch.
• Trosolwg o fanteision proffilio sgiliau iaith myfyrwyr (gallu, defnydd ac agweddau o’r Gymraeg) a sut gall hyfforddeion ddefnyddio’r wybodaeth hyn i gynllunio eu haddysgu a chreu cyfleodd i fyfyrwyr ddefnyddio a datblygu eu Cymraeg.
• Technegau amrywiol ac ymarferol er mwyn dwyieithogi darlith a seminar.
• Cyngor ar gynnwys termau allweddol Cymraeg mewn darlithoedd pennaf Saesneg.
• Trosolwg o adnoddau defnyddiol i gefnogi hyfforddeion i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau (e.e. Y Termiadur Addysg, Ap Geiriaduron, Cysgliad).

Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu:

• Dangos dealltwriaeth o ymwybyddiaeth iaith yng nghyd-destun addysg uwch ac effaith hyn ar barodrwydd myfyrwyr i ystyried cwblhau gwaith drwy gyfrwng y Gymraeg.
• Bod yn ymwybodol o bwysigrwydd proffilio sgiliau iaith myfyrwyr, magu strategaethau i gasglu gwybodaeth am broffil iaith unigol myfyrwyr a defnyddio’r wybodaeth i gynllunio darlithoedd a seminarau.
• Defnyddio ystod eang o strategaethau er mwyn dwyieithogi darlithoedd a seminarau.
• Defnyddio ystod o adnoddau i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau.

Cyflwynwyr:

Helen Humphreys, Sgiliaith

Yn fentor a hyfforddwr dwyieithrwydd a’r Gymraeg mewn Addysg Bellach a Dysgu yn Seiliedig ar waith, mae fy swydd yn fy ngalluogi i ysbrydoli, rhannu syniadau, adnoddau ac arfer dda o fewn y sectorau yma. Wedi bod yn ddarlithydd gwbl ddwyieithog yng Ngholeg Sir Gâr, cefais gyfrifoldeb ychwanegol o fewn y coleg fel Mentor dysgu Staff yn yr Iaith Gymraeg. Bu’r rôl yma yn gyfle i rannu arferion da gyda staff y coleg, eu monitro a datblygu eu sgiliau o fewn y dosbarth cyn dod yn aelod o staff rhan amser ac yna llawn amser gyda Sgiliaith yn 2017.

Sioned Williams, Sgiliaith

Mae Sioned Williams yn Fentor a Hyfforddwr Datblygiad Proffesiynol i ganolfan Sgiliaith. Ei gwaith craidd yw darparu hyfforddiant staff, cefnogaeth a chyngor, adnoddau a rhannu arfer da o ran dwyieithrwydd a mewnosod y Gymraeg gyda darlithwyr, tiwtoriaid ac aseswyr yn y sector addysg bellach a dysgu yn seiliedig ar waith gyda’r nod o wella sgiliau a phrofiadau dysgwyr ym maes dwyieithrwydd.

Amcanion y gweithdy hwn yw:

• Deall pwy yw’r tiwtor personol?
• Cyflwyno rhai o brif egwyddorion tiwtora personol
• Ystyried y gefnogaeth sydd ar gael i diwtoriaid personol ar lefel leol (e.e. yn eich Ysgol / Adran) ac yn y sefydliad

Cynnwys:

Mae tiwtora personol yn ganolog i brofiadau myfyrwyr ac mae rhaglenni tiwtora personol yn cynnig cyfleoedd i fyfyrwyr dderbyn arweiniad, cyngor a chymorth ar bob math o bethau yn ystod eu taith academaidd yn y brifysgol. Mae taith pob unigolyn yn un wahanol ac mae disgwyl i raglenni tiwtora personol ddiwallu anghenion gwahanol fathau o fyfyrwyr ynghyd ag ymateb i brosesau a gweithdrefnau ar lefel sefydliadol.

Mae’r gweithdy hwn yn cynnig cyfle i ystyried rhai o’r prif egwyddorion sydd wrth wraidd rôl y tiwtor personol gan gyfeirio at rai disgwyliadau a chamau ymarferol y gall y tiwtor eu cymhwyso i’w rôl.

Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu:

• Diffinio rhai o brif nodweddion rôl y tiwtor personol
• Adnabod yr hyn y mae angen i diwtoriaid personol ei ystyried wrth diwtora
• Ystyried ffyrdd i gefnogi myfyrwyr mewn gwahanol sefyllfaoedd a chyd-destunau
• Ystyried ffyrdd i deilwra sesiynau tiwtora er mwyn diwallu anghenion
• Ystyried pwysigrwydd rhwydweithio a chreu partneriaeth â myfyrwyr er mwyn datblygu dulliau tiwtora effeithiol
• Ystyried ffyrdd y gall myfyrwyr gyfrannu at y broses diwtora
• Adnabod yr hyn sydd ar gael i gefnogi tiwtoriaid personol

Cyflwynydd:  Dr Angharad Naylor

Mae Dr Angharad Naylor yn Uwch-ddarlithydd yn Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd. Mae’n Gyfarwyddwr Dysgu ac Addysgu ac yn Diwtor Personol Hŷn.

Mae’r gyfres hon yn esbonio sut mae defnyddio meddalwedd Panopto, gan gynnwys sut i fynd ati i recordio, sut i olygu, sut i rannu’r clipiau fideo ag eraill a sut i ddefnyddio Panopto ar gyfer asesu.

Mae'r adnodd yn cynnwys:

• Cyflwyniad - Cyflwyniad byr ar ffurf fideo yn esbonio beth yw’r meddalwedd recordio Panopto ac ar gyfer beth mae’n cael ei ddefnyddio.
• Cychwyn arni: Lawrlwytho’r recordydd Panopto -Sut i lawrlwytho’r recordydd Panopto ar gyfer Windows
• Paratoi eich safle Blackboard - Sut i baratoi eich safle Blackboard ar gyfer defnyddio Panopto (cwrs gwreiddiol a chwrs ultra) 
• Creu eich recordiad cyntaf - Sut i fynd ati i recordio
• Golygu syml - Sut i fynd ati i olygu dechrau a diwedd recordiad a thynnu rhan o ganol recordiad
• Copïo recordiad o un ffolder i un arall - Sut i gopïo recordiad o un ffolder Panopto i un arall
• Symud recordiad o un ffolder i un arall - Sut i symud recordiad o un ffolder Panopto i un arall
• Is-deitlau - Sut i olygu neu ddileu’r is-deitlau
• Gosod y recordiad o fewn strwythur modiwl - Sut i osod dolen i recordiad Panopto o fewn Blackboard (safle yn y wedd wreiddiol)
• Gosod y recordiad o fewn strwythur modiwl - Sut i osod dolen i recordiad Panopto o fewn Blackboard (safle Ultra)
• Panopto ar gyfer asesu: Creu ffolder aseiniadau - Sut i greu ffolder aseiniadau o fewn eich safle Blackboard i alluogi myfyrwyr gyflwyno gwaith ar ffurf fideo
• Uwchlwytho fideo i'r ffolder aseiniadau - Fideo i fyfyrwyr ar sut i uwchlwytho ffeil i’r ffolder aseiniadau
• Gosod cwis o fewn recordiad - Creu a gosod cwisiau o fewn recordiad - Dogfen Sway
• Rhannu recordiad gydag eraill - Sut i rannu fideo ag eraill a hawliau gwylio

Cyflwynydd: Bethan Wyn Jones

Mae Bethan Wyn Jones yn Uwch Dechnolegydd Dysgu ym Mhrifysgol Bangor ac hefyd ar secondiad rhan-amser gyda’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol fel technolegydd e-ddysgu. Mae ganddi dros 18 mlynedd o brofiad yn gweithio ym maes e-ddysgu ac yn benodol ar y defnydd o dechnoleg dysgu fel cyfrwng i hyrwyddo darpariaeth cyfrwng Cymraeg o fewn Addysg Uwch.