Mae'r Banc Brawddegau yn adnodd ar gyfer unrhyw un sy'n ysgrifennu yn academaidd drwy gyfrwng y Gymraeg. Mae'n cynnig enghreifftiau o frawddegau y gallwch eu defnyddio wrth ysgrifennu, wedi'u trefnu yn ôl prif adrannau traethawd neu bapur academaidd. Datblygwyd gan yr Athro Enlli Thomas a Bethan Wyn Jones, Prifysgol Bangor, ar sail Academic Phrasebank (https://www.phrasebank.manchester.ac.uk).

Cynlluniwyd yr adnoddau hyn i gynorthwyo tiwtoriaid i feithrin eu sgiliau addysgu dwyieithog a chynyddu eu hymwybyddiaeth o Gofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR) a’r set ddata LA26. Defnyddir y set ddata i gofnodi darpariaeth Gymraeg a dwyieithog yn y sector addysg ôl-16 yng Nghymru. Nod yr adnoddau yw rhoi hyder i diwtoriaid yn y ffordd y cofnodir gweithgarwch a gwblhawyd yn y Gymraeg neu’n ddwyieithog ar y LLWR, a’u helpu i ganfod ble mae eu darpariaeth ar hyn o bryd. Fe’u cynlluniwyd hefyd i roi cyngor ymarferol i diwtoriaid ar sut i symud eu haddysgu i fyny’r continwwm dwyieithrwydd. Mae’r pecyn yn cynnwys: Llawlyfr - dogfen waith y gellir ei defnyddio i gyfeirio ati, yn ogystal ag i sefydlu targedau personol penodol ar gyfer cynyddu’r ddarpariaeth Gymraeg/dwyieithog. Cwrs e-ddysgu ar-lein - Deall Cofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR). Mae’r modiwl dysgu ar-lein rhyngweithiol hwn yn rhoi trosolwg o Gofnod Dysgu Gydol Oes Cymru (LLWR) a sut y caiff ei ddefnyddio gan Lywodraeth Cymru i gofnodi darpariaeth Gymraeg a dwyieithog yn y sector addysg ôl-16 yng Nghymru. Ap geirfa ddwyieithog Sgiliaith - ‘Ap Adborth Sgiliaith’ - Yn yr ap hwn ceir ystod eang o eiriau ac ymadroddion cyffredinol y gall tiwtoriaid eu defnyddio i roi adborth a phrofiadau Cymraeg/ dwyieithog i ddysgwyr. Mae dolenni i'r adnoddau ar gael isod ac maent hefyd ar gael ar wefan Sgiliaith sgiliaith@gllm.ac.uk

Beth am ddefnyddio meddalwedd cyfrifiadurol hwyliog yn eich addysgu ar-lein? Yma cewch ddysgu am wahanol blatfformau er mwyn creu profiadau dysgu amrywiol a defnyddiol ar gyfer eich myfyrwyr.  Yn yr adnodd hwn, cewch gyflwyniad i’r platfformau canlynol:   Kahoot  Padlet  Quizzizz  Quizlet  Cyflwynydd:  Dr Nia Cole Jones Mae Dr Nia Cole Jones yn uwch-ddarlithydd gyda’r Brifysgol Agored. Graddiodd â gradd dosbarth cyntaf yn y Gymraeg o Brifysgol Aberystwyth, ac wedyn aeth yn ei blaen i astudio M.Phil a PhD ar ddatblygiad y Gymraeg ym meysydd chwaraeon a’r newyddion. Mae wedi gweithio mewn addysg uwch ers dros ddegawd, gan ganolbwyntio ar ddatblygu sgiliau iaith myfyrwyr ar draws pob lefel.   

Yma, cewch fynediad at adnoddau iechyd a lles y gellid eu defnyddio mewn darlith, seminar neu mewn cyfarfod tiwtora personol.  Yn cyd-fynd a phob adnodd, mae taflen cyfarwyddiadau i'r darlithydd Mae'r adnoddau yn cynnwys:  Gweithgaredd 1: Yr Olwyn Lles Cyfarwyddiadau: Yr Olwyn Lles Gweithgaredd 2: Yr arf hunan-asesu lles Cyfarwyddiadau: Yr arf hunan-asesu lles Paratowyd y gwaith gan Dyddgu Hywel, Uwch Ddarlithydd Addysg, Prifysgol Metropolitan Caerdydd. Ffynonellau Cymorth Os oes gennych argyfwng meddygol, problem ddifrifol neu sy’n fygythiad i fywyd, ffoniwch 999 Os ydych yn gofidio am eich iechyd meddwl, y cam cyntaf i gael help yw dweud hyn wrth eich meddyg teulu. Ceir rhestr o linellau cymorth, elusennau a gwybodaeth defnyddiol ar wefan meddwl.org

Mae'r adnodd yn cynnwys pedwar cyflwyniad: Cyflwyniad 1 - Ymwybyddiaeth Iaith yng nghyd-destun Addysg Uwch Cyflwyniad 2 - Proffilio Grŵp Cyflwyniad 3 - Dwyieithogi darlith neu seminar Cyflwyniad 4 - Adnoddau i gefnogi addysgu dwyieithog Amcanion y gweithdy hwn yw: Cyflwyniad i ymwybyddiaeth iaith mewn addysg yng nghyd-destun addysg uwch. Datblygu dealltwriaeth o bwysigrwydd proffilio myfyrwyr a sut gellir defnyddio’r wybodaeth hyn i gynllunio darlithoedd a seminarau. Cyflwyniad i dechnegau amrywiol ac ymarferol er mwyn dwyieithogi darlith a seminar a chyfoethogi profiad iaith myfyrwyr mewn gwersi Saesneg. Rhannu adnoddau defnyddiol i gefnogi hyfforddeion i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau. Cynnwys: Diweddariad o sefyllfa’r Gymraeg o ran polisïau ar lefel cenedlaethol yng nghyd-destun Addysg Uwch. Trosolwg o fanteision proffilio sgiliau iaith myfyrwyr (gallu, defnydd ac agweddau o’r Gymraeg) a sut gall hyfforddeion ddefnyddio’r wybodaeth hyn i gynllunio eu haddysgu a chreu cyfleodd i fyfyrwyr ddefnyddio a datblygu eu Cymraeg. Technegau amrywiol ac ymarferol er mwyn dwyieithogi darlith a seminar. Cyngor ar gynnwys termau allweddol Cymraeg mewn darlithoedd pennaf Saesneg. Trosolwg o adnoddau defnyddiol i gefnogi hyfforddeion i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau (e.e. Y Termiadur Addysg, Ap Geiriaduron, Cysgliad). Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu: Dangos dealltwriaeth o ymwybyddiaeth iaith yng nghyd-destun addysg uwch ac effaith hyn ar barodrwydd myfyrwyr i ystyried cwblhau gwaith drwy gyfrwng y Gymraeg. Bod yn ymwybodol o bwysigrwydd proffilio sgiliau iaith myfyrwyr, magu strategaethau i gasglu gwybodaeth am broffil iaith unigol myfyrwyr a defnyddio’r wybodaeth i gynllunio darlithoedd a seminarau. Defnyddio ystod eang o strategaethau er mwyn dwyieithogi darlithoedd a seminarau. Defnyddio ystod o adnoddau i fewnosod y Gymraeg o fewn darlithoedd a seminarau. Cyflwynwyr: Helen Humphreys, Sgiliaith Yn fentor a hyfforddwr dwyieithrwydd a’r Gymraeg mewn Addysg Bellach a Dysgu yn Seiliedig ar waith, mae fy swydd yn fy ngalluogi i ysbrydoli, rhannu syniadau, adnoddau ac arfer dda o fewn y sectorau yma. Wedi bod yn ddarlithydd gwbl ddwyieithog yng Ngholeg Sir Gâr, cefais gyfrifoldeb ychwanegol o fewn y coleg fel Mentor dysgu Staff yn yr Iaith Gymraeg. Bu’r rôl yma yn gyfle i rannu arferion da gyda staff y coleg, eu monitro a datblygu eu sgiliau o fewn y dosbarth cyn dod yn aelod o staff rhan amser ac yna llawn amser gyda Sgiliaith yn 2017. Sioned Williams, Sgiliaith Mae Sioned Williams yn Fentor a Hyfforddwr Datblygiad Proffesiynol i ganolfan Sgiliaith. Ei gwaith craidd yw darparu hyfforddiant staff, cefnogaeth a chyngor, adnoddau a rhannu arfer da o ran dwyieithrwydd a mewnosod y Gymraeg gyda darlithwyr, tiwtoriaid ac aseswyr yn y sector addysg bellach a dysgu yn seiliedig ar waith gyda’r nod o wella sgiliau a phrofiadau dysgwyr ym maes dwyieithrwydd.

Amcanion y gweithdy hwn yw: Deall pwy yw’r tiwtor personol? Cyflwyno rhai o brif egwyddorion tiwtora personol Ystyried y gefnogaeth sydd ar gael i diwtoriaid personol ar lefel leol (e.e. yn eich Ysgol / Adran) ac yn y sefydliad Cynnwys: Mae tiwtora personol yn ganolog i brofiadau myfyrwyr ac mae rhaglenni tiwtora personol yn cynnig cyfleoedd i fyfyrwyr dderbyn arweiniad, cyngor a chymorth ar bob math o bethau yn ystod eu taith academaidd yn y brifysgol. Mae taith pob unigolyn yn un wahanol ac mae disgwyl i raglenni tiwtora personol ddiwallu anghenion gwahanol fathau o fyfyrwyr ynghyd ag ymateb i brosesau a gweithdrefnau ar lefel sefydliadol. Mae’r gweithdy hwn yn cynnig cyfle i ystyried rhai o’r prif egwyddorion sydd wrth wraidd rôl y tiwtor personol gan gyfeirio at rai disgwyliadau a chamau ymarferol y gall y tiwtor eu cymhwyso i’w rôl. Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu: Diffinio rhai o brif nodweddion rôl y tiwtor personol Adnabod yr hyn y mae angen i diwtoriaid personol ei ystyried wrth diwtora Ystyried ffyrdd i gefnogi myfyrwyr mewn gwahanol sefyllfaoedd a chyd-destunau Ystyried ffyrdd i deilwra sesiynau tiwtora er mwyn diwallu anghenion Ystyried pwysigrwydd rhwydweithio a chreu partneriaeth â myfyrwyr er mwyn datblygu dulliau tiwtora effeithiol Ystyried ffyrdd y gall myfyrwyr gyfrannu at y broses diwtora Adnabod yr hyn sydd ar gael i gefnogi tiwtoriaid personol   Cyflwynydd:  Dr Angharad Naylor Mae Dr Angharad Naylor yn Uwch-ddarlithydd yn Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd. Mae’n Gyfarwyddwr Dysgu ac Addysgu ac yn Diwtor Personol Hŷn.

Mae’r gyfres hon yn esbonio sut mae defnyddio meddalwedd Panopto, gan gynnwys sut i fynd ati i recordio, sut i olygu, sut i rannu’r clipiau fideo ag eraill a sut i ddefnyddio Panopto ar gyfer asesu. Mae'r adnodd yn cynnwys: Cyflwyniad - Cyflwyniad byr ar ffurf fideo yn esbonio beth yw’r meddalwedd recordio Panopto ac ar gyfer beth mae’n cael ei ddefnyddio. Cychwyn arni: Lawrlwytho’r recordydd Panopto -Sut i lawrlwytho’r recordydd Panopto ar gyfer Windows Paratoi eich safle Blackboard - Sut i baratoi eich safle Blackboard ar gyfer defnyddio Panopto (cwrs gwreiddiol a chwrs ultra)  Creu eich recordiad cyntaf - Sut i fynd ati i recordio Golygu syml - Sut i fynd ati i olygu dechrau a diwedd recordiad a thynnu rhan o ganol recordiad Copïo recordiad o un ffolder i un arall - Sut i gopïo recordiad o un ffolder Panopto i un arall Symud recordiad o un ffolder i un arall - Sut i symud recordiad o un ffolder Panopto i un arall Is-deitlau - Sut i olygu neu ddileu’r is-deitlau Gosod y recordiad o fewn strwythur modiwl - Sut i osod dolen i recordiad Panopto o fewn Blackboard (safle yn y wedd wreiddiol) Gosod y recordiad o fewn strwythur modiwl - Sut i osod dolen i recordiad Panopto o fewn Blackboard (safle Ultra) Panopto ar gyfer asesu: Creu ffolder aseiniadau - Sut i greu ffolder aseiniadau o fewn eich safle Blackboard i alluogi myfyrwyr gyflwyno gwaith ar ffurf fideo Uwchlwytho fideo i'r ffolder aseiniadau - Fideo i fyfyrwyr ar sut i uwchlwytho ffeil i’r ffolder aseiniadau Gosod cwis o fewn recordiad - Creu a gosod cwisiau o fewn recordiad - Dogfen Sway Rhannu recordiad gydag eraill - Sut i rannu fideo ag eraill a hawliau gwylio Cyflwynydd: Bethan Wyn Jones Mae Bethan Wyn Jones yn Uwch Dechnolegydd Dysgu ym Mhrifysgol Bangor ac hefyd ar secondiad rhan-amser gyda’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol fel technolegydd e-ddysgu. Mae ganddi dros 18 mlynedd o brofiad yn gweithio ym maes e-ddysgu ac yn benodol ar y defnydd o dechnoleg dysgu fel cyfrwng i hyrwyddo darpariaeth cyfrwng Cymraeg o fewn Addysg Uwch.

Dyma gyfres o bosteri gan gwmni Sgiliaith ar gyfer tiwtoriaid mewn colegau ac aseswyr dysgu’n y gweithle. Maen nhw’n cynnig syniadau ar sut i ddechrau defnyddio a chyflwyno’r Gymraeg yn eich gwersi. Yn y gyfres mae posteri ar y canlynol: Taflen Cyfarchion Taflen Adborth Taflen Cwestiynau Syml Geirfa Dwyieithog i Diwtoriaid ac Aseswyr Dysgu’n y Gweithle Manteision Dwyieithrwydd Creu ethos dwyieithog yn y dosbarth Poster Adnoddau Defnyddiol Poster Dechrau Dwyieithogi Gwers

*Mae'r hyfforddiant ar waelod y dudalen hon Cyflwynwyr:  Yr Athro Delyth Prys a Dr Tegau Andrews  Amcanion y gweithdy hwn yw:  Cyflwyno cefndir y gwaith safoni termau, yn rhyngwladol ac yn genedlaethol, gan blethu’r damcaniaethol a’r ymarferol, er mwyn egluro’r broses safoni a’i perthnasedd i waith y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Rhoi gwell dealltwriaeth i staff a myfyrwyr y Coleg Cymraeg Cenedlaethol o’r adnoddau geiriadurol a therminolegol sydd ar gael i’w cynorthwyo i ysgrifennu a chyfathrebu yn well mewn Cymraeg academaidd da. Datgelu dirgelwch sut mae termau Cymraeg yn cael eu bathu a’u safoni, gan drafod yr egwyddorion rhyngwladol sy’n gyrru’r broses a chyflwyno enghreifftiau penodol, fel y gall unrhyw rai sydd â diddordeb ddeall sut mae’r termau hyn yn cyrraedd ein hiaith. Rhoi arweiniad i awduron, cyfieithwyr a rheolwyr prosiectau sydd wedi cael eu hariannu gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol i greu adnoddau i fyfyrwyr, gan esbonio iddynt ar ddechrau’r broses o greu adnodd sut mae termau’n berthnasol iddynt a ble mae gwaith termau’n ffitio o fewn eu hamserlen. Cynnwys:  Trosolwg cyffredinol o’r adnoddau geiriadurol a therminolegol sydd ar gael i staff a myfyrwyr. Cymorth ymarferol ar sut i ddefnyddio geiriaduron cyffredinol a geiriaduron termau electronig ar-lein.  Esboniad o sut mae safoni termau i’r Gymraeg, a pherthnasedd safonau rhyngwladol i’r broses honno. Amlinelliad o gamau datblygu adnoddau i’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, gan ganolbwyntio ar rôl termau o fewn y camau hyn.  Ar ddiwedd y gweithdy hwn dylai hyfforddeion fod yn gallu:  Amgyffred yn well bwysigrwydd defnyddio termau safonol mewn ysgrifennu academaidd. Defnyddio adnoddau geiriadurol a therminolegol yn fwy effeithiol yn eu gwaith, a gwella safon eu Cymraeg academaidd. Gwybod ble i droi os bydd angen cymorth ychwanegol arnynt gyda thermau technegol Cymraeg. Deall yn well sut y mae termau’n cael eu safoni ar gyfer y Gymraeg. Cynllunio adnoddau newydd i fyfyrwyr gan ystyried unrhyw waith termau hanfodol. Bywgraffiad Mae’r Athro Delyth Prys wedi bod yn Brif Olygydd y Ganolfan Safoni Termau (bellach rhan o Uned Technolegau Iaith Canolfan Bedwyr) ers 1993, ac yn Bennaeth yr Uned Technolegau Iaith ers 2001. Mae’n arwain tîm cymysg o ieithyddion ac arbenigwyr meddalwedd sy’n datblygu offer iaith digidol arloesol ar gyfer y Gymraeg. Mae’r Dr Tegau Andrews yn Derminolegydd i’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol ers 2009. Yn ystod y cyfnod hwn mae wedi datblygu Geiriadur Termau’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol i fod yn un o’r prif eiriaduron termau technegol Cymraeg, yn cynnwys diffiniadau, diagramau a lluniau esboniadol.

Cynhadledd a gynhaliwyd ar 29 Mehefin 2021 ar gyfer pawb sydd yn cynnal ac sydd â diddordeb mewn ymchwil academaidd trwy gyfrwng y Gymraeg, beth bynnag yw’r maes a beth bynnag yw’r ddisgyblaeth. Gwahoddwyd gwyddonwyr, dyniaethwyr a chymdeithasegwyr o bob cwr o Gymru a thu hwnt i rannu ffrwyth eu hymchwil ac i gwrdd ag ymchwilwyr Cymraeg eraill o’r un anian.   Bwriad y gynhadledd oedd rhoi cyfle i’r to nesaf o academyddion i dorri eu dannedd ar gyflwyno eu hymchwil gerbron cynulleidfa o gyfoedion. Roedd hefyd yn gyfle i rwydweithio ag ymchwilwyr Cymraeg eu hiaith ac i feithrin cymuned ehangach o academyddion sy'n hyrwyddo darpariaeth cyfrwng Cymraeg yn ein prifysgolion. Cliciwch isod i weld recordiad o'r gynhadledd sy'n cynnwys sesiynau cwestiynau ac ateb ar y cyflwyniadau. Mae hefyd dolenni i weld y posteri ymchwil a gyflwynwyd.  

Mae'r adnodd hwn wedi'i adeiladu ar gyfres o weithdai newid ymddygiad. Mae'r adnodd yn recordiad o gyflwyniad sy'n cysyniadoli ymddygiad rhesymol ac afresymol, yn trafod ffactorau sydd yn effeithio ar ddewis cyfrwng addysg uwch ac yn amlinellu fframwaith newid ymddygiad (ac yn cynnwys enghraifft syml o sut i'w ddefnyddio). Mae'r adnodd yn berthnasol i unrhywun o fewn y sector addysg uwch sydd am ddefnyddio mewnwelediadau neu ymagwedd ymddygiadol i newid ymddygiad. Mae ymagwedd o'r fath yn cydnabod pwysigrwydd fframio dewisiadau a natur afresymol ein ymddygiad, ac yn boblogaidd iawn ymysg llywodraethau a gwneuthurwyr polisi. Dylid wylio'r cyflwyniad, ac mae modd defnyddio'r enghraifft fel ysbrydoliaeth i'ch defnydd chi o ymagwedd ymddygiadol neu defnydd o'r fframwaith.

Mae'r canllawiau yma'n cyflwyno pethau i'w hystyried wrth fynd ati i greu adnoddau dysgu digidol. Mae'r canllaw yn cyfierio at yr elfennau canlynol: Ymchwilio a chynllunio Awduro'r cynnwys Hygyrchedd a hawlfraint Llwyfannu adnodd ar y Porth Adnoddau Twlcit creu adnoddau (rhestr o feddalwedd) Rhestr wirio creu adnodd Rhestr wirio hygyrchedd Yn ogystal, mae dolen i Ganllaw Dylunio Dwyieithog Comisiynydd y Gymraeg. Mae'r canllaw hwn yn sôn am sut i gwflwyno'r ddwy iaith wrth ddylunio cynnwys.