Casgliad o ddetholiad o ysgrifau beirniadol thematig a gyhoeddwyd dros y blynyddoedd yn y cylchgrawn Dwned, sef cylchgrawn hanes a llên Cymru’r Oesoedd Canol. Mae’r 14 o ysgrifau yn trafod agweddau ar fathau penodol o gywyddau cyfnod Beirdd yr Uchelwyr. Ceir trafodaeth gyffredinol ar y gwahanol genres a geid yn y cyfnod, ffugfarwnadau, canu i noddwr penodol, ymrysonau barddol, cerddi i drefi, cywyddau i farfau a gynnau, cerddi am ferched a phenwisgoedd merched, cerddi am blant, cerddi am chwarae cardiau a gemau bwrdd, cerddi i adar fel llateion, ac ymdriniaeth â chywydd enwog Dafydd ap Gwilym, ‘Trafferth mewn tafarn’. Mae’r adnodd yn ddefnyddiol i fyfyrwyr Chweched Dosbarth a myfyrwyr prifysgol, i athrawon ac academyddion.
Symposiwm Gair am Gelf
Cyflwyniadau o Symposiwm Gair am Gelf, 21 Hydref 2013. Gwenllian y Beynon, cydlynydd y symposiwm, yn cyflwyno'r cyrsiau celf cyfrwng Cymraeg sydd ar gael. Yr artist Osi Rhys Osmond yn trafod pwysigrwydd yr iaith Gymraeg a chelfyddydau cyfrwng Cymraeg.
Llawlyfr Hen Gymraeg – Alexander Falileyev
Dyma'r disgrifiad cynhwysfawr cyntaf un o Hen Gymraeg (iaith y 9fed ganrif hyd ddechrau'r ddeuddegfed) i ymddangos yn yr iaith Gymraeg. Mae'n addasiad (gan yr awdur ei hunan) o Gramadeg Hen Gymraeg, Alexander Falileyev, a gyhoeddwyd yn Rwsieg yn 2002, ac yn Ffrangeg yn 2008. Yn ogystal â throsi'r gwaith i'r Gymraeg, mae Dr Falileyev wedi'i addasu ar gyfer cynulleidfa Gymraeg, ac wedi ymgorffori ffrwyth yr ymchwil diweddaraf ar y testunau hyn (peth ohono eto i'w gyhoeddi). Mae hyn yn golygu y bydd o ddiddordeb i ysgolheigion profiadol yn ogystal â myfyrwyr a lleygwyr. Mae'n cynnwys disgrifiadau manwl o'r testunau hysbys, gyda llyfryddiaeth lawn, penodau ar ffonoleg, gramadeg a chystrawen yr iaith, a detholiad o destunau golygedig gyda nodiadau cynhwysfawr a geirfa. Mae'r llyfr hwn yn rhoi cyfle, am y tro cyntaf, i'r Cymry ddod i adnabod rhai o'r enghreifftiau cynharaf hysbys o destunau yn eu hiaith. Mae Dr Falileyev, yn enedigol o St Petersburg, Rwsia, yn arbenigydd ar yr ieithoedd Celtaidd. Mae wedi cyhoeddi'n helaeth ar enwau lleoedd a phersonol Celtaidd o Ewrop yn yr hen gyfnod, ac ar iaith a llenyddiaeth Cymru'r Oesoedd Canol Golygydd y Gyfres: Dr Simon Rodway, Prifysgol Aberystwyth.
Torri Newyddion Drwg
Fideo 'Torri Newyddion Drwg' sy'n darparu cymorth i weithwyr iechyd proffesiynol sy'n siarad Cymraeg. Mae sgiliau cyfathrebu yn hanfodol wrth ofalu am bobl fregus. Os ydynt yn siarad Cymraeg fel iaith gyntaf, mae'n hanfodol ein bod yn rhoi offer dysgu i fyfyrwyr a gweithwyr proffesiynol yn y maes iechyd a gofal iddynt allu rhoi newyddion drwg yn iaith frodorol y person.O ganlyniad, llwyddodd Janine Wyn Davies i ennill grant ariannol er mwyn datblygu ffilm yma. Mae'r ffilm yn seiliedig ar fam yn cael gwybod iddi ddioddef 'erthyliad coll', oedd yn golygu nad oedd ei beichiogrwydd yn hyfyw mwyach.Mae'r rhan fwyaf o'r actorion yn y ffilm yn aelodau staff Prifysgol De Cymru.
Gweithdai Mathemateg ac Athroniaeth
Mae'r adnodd hwn yn deillio o grant bach a ddyfarnwyd gan y Coleg Cymraeg Genedlaethol i Brifysgol Caerdydd. Nod y prosiect oedd cynyddu diddordeb yn y cwrs gradd Mathemateg ac Athroniaeth. Fel rhan o'r prosiect, cynhaliwyd cyfres o weithdai mewn ysgolion. Mae'r adnodd hwn yn cynnwys cyfres o gwestiynau ymarferol sy'n deillio o'r ddau weithdy cyntaf, sef Cysyniadau Elfennol yn Athroniaeth a Mathemateg a Deall Rhifau a'u Rhan. Mae'r cwestiynau wedi'u hanelu at y rhai sy'n astudio tuag at Safon Uwch mewn Mathemateg.
Y Meddwl Modern: Darwin – R. Elwyn Hughes
Charles Darwin, ym marn llawer, oedd y biolegydd mwyaf erioed. Ef a fu'n bennaf cyfrifol am gyflwyno i'r byd un o'r syniadau pwysicaf yn holl hanes bioleg – Theori Esblygiad. Disgrifir yn yr e-lyfr hwn sut y daeth i lunio'i ddamcaniaeth enwog am darddiad pethau byw a sut yr ehangodd arni, yng nghwrs ei yrfa, i gofleidio holl weithgareddau dyn ei hun. Trafodir ei le yng ngwyddoniaeth ei gyfnod, a'r ymateb i'w syniadau. Ystyrir hefyd i ba raddau y bu i amgylchiadau personol a chymdeithasol ei gynorthwyo a'i lesteirio yn ei waith.
Gweithdy newid hinsawdd
Mae'r pecyn deunyddiau yma yn cynnwys deunydd sydd yn cyflwyno ac yn cefnogi sesiwn chwarae rôl sydd yn ysgogi trafodaeth am ymateb y ddynoliaeth i newid hinsawdd. Mae'r deunydd yn sail i ffug-ddadl y Cenhedloedd Unedig ar Newid Hinsawdd lle mae grŵp o fyfyrwyr yn chwarae rhan gwlad neu gr?p penodol o wledydd. Mae'r adnoddau yn cynnwys disgrifiad o'r dasg, gwahanol ffyrdd o negydu ymatebion lliniaru, ymaddasu a llywodraethu, yn ogystal â phecynnau gwybodaeth am bob gwlad/gr?p o wledydd. Mae cyflwyniad Powerpoint byr hefyd ar gael er mwyn cyflwyno a strwythuro'r gweithdai. Mae'r deunyddiau yn ddelfrydol ar gyfer cynnal sesiynau gyda myfyrwyr chweched dosbarth er mwyn arddangos cymhlethdodau cymdeithasol, gwleidyddol ac amgylcheddol newid hinsawdd. Datblygwyd y deunyddiau gan Dr Hywel Griffiths a Dr Rhys Dafydd Jones, Adran Daearyddiaeth a Gwyddorau Daear, Prifysgol Aberystwyth. Cliciwch ar 'Cyfryngau Cysylltiedig' uchod i lawrlwytho'r holl ddogfennau yn y ..
Y Meddwl Modern: Lenin – W. J. Rees
Lenin oedd y gwleidydd cyntaf mewn unrhyw wlad i greu chwyldro ar sail egwyddorion Karl Marx. Ai llwyddiant ai methiant fu'r hyn a gyflawnodd ef rhwng 1917 a'i farw ym 1924? Cyn y gellir gosod llinyn mesur ar yr hyn a wnaeth, y mae angen deall yr amgylchiadau y digwyddodd y Chwyldro Comiwnyddol ynddynt, amgylchiadau a oedd yn bur wahanol i'r rhai lle disgwyliasai Marx weld gweithredu ei syniadau. Disgrifir yn y gyfrol hon gyflwr pethau yn Rwsia cyn y Chwyldro, gan amlinellu'n gryno ddatblygiad y gymdeithas a'i sefydliadau. Eir ymlaen i roi braslun o yrfa gyffrous Lenin ac olrheinir rhediad ei syniadau wrth iddo ymlafnio i droi dadansoddiad Marx yn rhaglen o weithredu ymarferol.
Ysgrifau a Chanllawiau Cyfieithu – Delyth Prys a Robat Trefor
Cyfres o saith erthygl gan arbenigwyr yn y maes, yn trafod agweddau ar gyfieithu, technolegau cyfieithu a hanes a sefyllfa'r diwydiant yng Nghymru. Mae'r cyfraniadau yn seiliedig ar waith ymchwil y cyfranwyr, ac ar gyflwyniadau a roddwyd ganddynt wrth hyfforddi myfyrwyr a chyfieithwyr mewn sesiynau ar gyfer Cymdeithas Cyfieithwyr Cymru, y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, a chwrs Tystysgrif Ôl-radd Astudiaethau Cyfieithu a Thechnoleg Cyfieithu Prifysgol Bangor. Cyfrol wreiddiol sydd ar gael ar ffurf e-lyfr yn unig.Mae'r penodau fel a ganlyn: Pennod 1: Cyd-destun gwleidyddol a chymdeithasol cyfieithu yn y Gymru gyfoes – Tegau Andrews, Pennod 2: Cyweiriau Iaith y Gymraeg – Robat Trefor, Pennod 3: Geiriaduron, termiaduron ac adnoddau defnyddiol eraill – Delyth Prys, Pennod 4: Meddalwedd a Thechnoleg Cyfieithu – Gruffudd Prys, Delyth Prys, Pennod 5: Golygu a Phrawfddarllen – Mared Roberts, Pennod 6: Theori ac ymarfer cyfieithu yng Nghymru heddiw – Sylvia Prys Jones,Pennod 7: Oes Rhywun yn Darllen? – Heini Gruffudd.
Lisa Sheppard, 'Troi Dalen "Arall"': Ail-ddehongli'r berthynas rhwng cymunedau Cymraeg a Saesneg de Cymru mew...
Enillydd Gwobr Gwerddon am erthygl orau 2015-17. Mae'r erthygl hon yn dadansoddi'r berthynas rhwng siaradwyr Cymraeg a Saesneg yn y golygfeydd tafarn mewn dwy nofel gyfoes o dde Cymru, sef Y Tiwniwr Piano gan Catrin Dafydd (2009) a The Book of Idiots gan Christopher Meredith (2012), yng ngoleuni damcaniaethau athronyddol am yr 'arall' ac aralledd. Olrheinir datblygiad cysyniad yr 'arall' gan ystyried gwaith athronwyr a damcaniaethwyr diwylliannol megis Georg Hegel, Simone de Beauvoir, Frantz Fanon a Homi Bhabha. Trwy droi at waith Charlotte Williams a Simon Brooks, dadleuir y gallai siaradwyr Cymraeg a Saesneg Cymru fel ei gilydd brofi aralledd, ac yna try'r erthygl at y nofelau er mwyn archwilio sut yr adlewyrchir hyn mewn testunau ffuglennol cyfoes. Daw'r erthygl i gasgliad ynglyˆn ag arwyddocâd aralledd i'r dychymyg a'r hunaniaeth Gymreig gyfoes, ac awgryma sut y gallai syniadau athronyddol eraill ein helpu i ganfod tir cyffredin rhwng dwy brif gymuned ieithyddol y genedl. Lisa Sheppard, 'Troi Dalen “Arall”: Ail-ddehongli'r berthynas rhwng cymunedau Cymraeg a Saesneg de Cymru mewn dwy nofel ddiweddar yng ngoleuni ffigwr yr “arall”', Gwerddon, 21, Ebrill 2016, 26-47.
Yr Almaen 1945-1970
Dyma gyflwyniad i hanes yr Almaen 1945-1970. Mae'n cynnwys naw o ddarlithoedd, amlinelliad tair seminar, cwestiynau traethawd a llyfryddiaeth fanwl. Lluniwyd yr adnodd gan Dr Arddun Arwyn, Darlithydd Hanes Modern (cyfrwng Cymraeg) ym Mhrifysgol Aberystwyth, gyda chymorth Grant Bach gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol. Darlithoedd: Darlithoedd Diwedd y Drydedd Reich Gorchfygiad, Alltudiaeth a Meddiannaeth, 1945-8 Datnatsieiddio a Gwleidyddiaeth y Feddiannaeth Sefydlu’r ddwy Almaen Gweriniaeth Ffederal yr Almaen (GFfA): Adenauer, y Wirtschaftswunder a Westbindung (gweler Cyfryngau Cysylltiedig uchod) Gweriniaeth Ddemocrataidd yr Almaen (GDdA): Yr Undeb Sofietaidd ar yr Elbe Argyfwng Wal Berlin, 1958-1962 1960au: Cydgyfnerthiad y system o ddwy wladwriaeth Almaenig Brandt ac Ostpolitik: Dwy wladwriaeth, Un Genedl (gweler Cyfryngau Cysylltiedig uchod) Seminarau Sefydlu’r Ddwy Wladwriaeth Ailadeiladu, chydgyfnerthu a’r Almaen yn y Rhyfel Oer Y Wladwriaeth a Chymdeithas yn y Weriniaeth Ffedral
Syniad i'r Sgrin – Heledd Wyn
Dyma gyfrol ymarferol gan Heledd Wyn ar gyfer creu cynnwys creadigol gweledol. Prif bwrpas y gyfrol yw cynnig sgiliau sylfaenol a chanllawiau penodol ar gyfer pob agwedd ar gynhyrchu cynnwys digidol gweledol o'r syniad i'r sgrin. Mae hon yn gyfrol ryngweithiol sy'n cynnwys clipiau fideo.
