Mae twbercwlosis buchol (bovine tuberculosis; bTB) yn un o brif heriau iechyd a lles anifeiliaid yng Nghymru, a bu’n gyfrifol am ddifa 10,974 o wartheg rhwng Mehefin 2019 a Mai 2020 (DEFRA, 2020). Amcangyfrifir cost flynyddol i’r trethdalwr o £15 miliwn yng Nghymru yn unig i reoli’r clefyd sydd yn cynnwys costau milfeddygol, iawndal i’r ffermwyr, costau gweinyddol, ac ati. Yn ogystal â hyn, mae delio â’r clefyd yn cael effaith ar iechyd meddwl yr holl unigolion sydd ynghlwm ag ef. Mae’r cyswllt rhwng bywyd gwyllt a thwbercwlosis buchol yn amlwg yn bwnc llosg parhaol, ond beth am y rôl y mae’r amgylchedd yn ei chwarae o ran meithrin a lledaenu’r clefyd hwn? Mae rhai gwyddonwyr wedi ymchwilio i’r cwestiwn hwn gan lwyddo i brofi ar lefel labordy bod yr amodau sydd yn bresennol yn amgylchedd y fuwch yn rhai ffafriol i M. bovis. Serch hynny, prin yw’r ymchwil ar lefel fferm, yn enwedig mewn ardaloedd sydd yn dioddef achosion cronig o dwbercwlosis buchol. Diben yr adolygiad llenyddiaeth hwn yw amlygu’r sefyllfa bresennol yng Nghymru a’r wyddoniaeth sydd yn bodoli ar hyn o bryd parthed TB buchol amgylcheddol.
Cennydd Owen Jones, 'Adolygiad o Ffynonellau AmgylcheddolTwbercwlosis Buchol (Mycobacterium bovis)' (2021)
Jerry Hunter, 'Perthnasedd Poen ac Undonedd: Kate Roberts a Ffuglen y 1930au' (2021)
Mae’r erthygl hon yn ystyried datblygiad ffuglen Gymraeg yn y 1930au, a hynny trwy archwilio gwahanol syniadau ynglŷn â natur realaeth. Mae craffu ar ohebiaeth Saunders Lewis a Kate Roberts yn fodd i ddadansoddi’r modd y syniai’r ddau lenor am hanfodion estheteg realaidd. Trafodir ymateb Saunders Lewis i ddrafft cyntaf y nofel Traed mewn Cyffion ac awgrym Kate Roberts wrth amddiffyn hanfod y gwaith fod ‘poen ac undonedd’ yn berthnasol yn y 1930au ac yn themâu llenyddol dilys. Awgrymir bod apêl Kate at waith y nofelydd Gwyddelig, Peadar O’Donnell, yn bwysig er mwyn deall ei hestheteg hi. Edrychir wedyn ar y berthynas rhwng Traed mewn Cyffion ac un o nofelau O’Donnell, Islanders.
Charlotte Greenway ac Alison Rees Edwards, 'Agweddau Athrawon tuag at ADCG: Adolygiad ac Argymhellion ar gyfer...
Gwelwyd cynnydd sylweddol yn y cyfraddau Anhwylder Diffyg Canolbwyntio a Gorfywiogrwydd (ADCG) mewn dosbarthiadau yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Mewn llenyddiaeth, cydnabyddir arwyddocâd agweddau athrawon tuag at ADCG wrth iddynt wneud penderfyniadau am atgyfeirio ac ymyrraeth (Anderson et al., 2012) a sut y mae eu hagweddau’n effeithio ar ymddygiad a chanlyniadau disgyblion (Rush a Harrison 2008). Mae angen i athrawon ddarparu cefnogaeth i’r plant hyn ond, yn aml, maent yn teimlo’n amwys tuag at ADCG oherwydd diffyg gwybodaeth ddigonol (Alkahtani 2013), gwybodaeth anghyson ynghylch yr anhwylder (Dryer, Kiernan a Tyson 2013), gwahanol ddisgwyliadau diwylliannol (Moon 2012) a systemau addysgol (Timimi a Radcliffe 2005). Mae’r papur hwn yn darparu adolygiad o’r llenyddiaeth ynghylch agweddau athrawon tuag at ADCG, yn archwilio’r cyfyngiadau yn y llenyddiaeth gyfredol a’r pryderon ynghylch mesur agweddau athrawon tuag at ADCG. Mae’r papur yn gorffen gydag argymhellion ar gyfer y dyfodol.
Einion Dafydd, 'Yr Eglwys Gatholig Rufeinig a’r Undeb Ewropeaidd: Crefydd a Llywodraethiant yn yr Unfed Ganrif...
Mae’r astudiaeth hon yn ystyried sut y mae’r Eglwys Gatholig Rufeinig a’r gymuned Gatholig ehangach yn ymwneud â’r Undeb Ewropeaidd (UE). Amlinella ffurf sefydliadol a threfniadaethol y prif gyrff Catholig sy’n weithredol ym Mrwsel, a dengys sut y maent yn ymwneud â phrosesau polisi’r UE. Seilir y gwaith dadansoddi ar gorff o gyfweliadau gwreiddiol a gynhaliwyd ag ymarferwyr. Dengys fod y berthynas rhwng y gymuned Gatholig a’r UE yn gweithredu ar dair lefel – lefel ddiplomyddol, lefel led ffurfiol a sefydliadol, a lefel anffurfiol – a bod yn rhaid cadw golwg ar y tair lefel er mwyn cael darlun clir o’r modd y gweithreda’r gymuned Gatholig mewn perthynas â’r UE. Cyflwynir tair set o oblygiadau sy’n datblygu dealltwriaeth o rôl crefydd mewn llywodraethiant cyfoes.
Datblygu gweithlu a chymunedau dwyieithog y dyfodol
Cynhaliwyd digwyddiad ar y cyd â ColegauCymru ar ffurf weminar Zoom, gyda gwleidyddion o’r dair prif blaid yng Nghymru i drafod cyfraniad y sector ôl-16 at y nod o greu gweithlu a chymunedau dwyieithog a miliwn o siaradwyr Cymraeg erbyn 2050. Roedd y digwyddiad yn rhoi cyfle i glywed yr hyn y mae’r pleidiau yn ymrwymo i wneud er mwyn symud y gwaith o ran datblygu dwyieithrwydd y sector ôl-16 yn ei blaen yn ystod tymor nesaf y Senedd yn ogystal â blaenoriaethau’r Coleg Cymraeg a ColegauCymru. Gallwch wylio'r sesiwn wrth glicio ar y ddolen isod:
Posteri Geirfa Dwyieithog Gwasanaethau Cyhoeddus
Mae'r casgliad hwn yn cynnwys cyfres o bosteri sy'n cynnwys geirfa allweddol ddwyieithog gyffredinol i fyfyrwyr Gwasanaethau Cyhoeddus. Datblygwyd y gyfres hon o bosteri gan Coleg Sir Gâr. Mae'r gyfres yn cynnwys 9 pdf y gellir eu lawr lwytho a'u hargraffu i gefnogi cyflwyno'r Gymraeg yn y maes gwasanaethau cyhoeddus. Gall y posteri gael eu rhoi ar wal y dosbarth. Mae'r casgliad hefyd yn cynnwys cyfres o bosteri sy’n cynnwys geirfa allweddol benodol ar gyfer unedau Cwrs Lefel 3 Gwasanaethau Amddiffyn sydd â Gwisg Swyddogol. Mae poster geirfa allweddol ar gael ar gyfer y 7 uned sef: Uned 1: Dinasyddiaeth ac Amrywiaeth Uned 2: Ymddygiad a Disgyblaeth yn y Gwasanaethau Amddiffyn sydd â Gwisg Swyddogol Uned 3: Materion Byd-eang, y Cyfryngau a’r Gwasanaethau Amddiffyn sydd â Gwisg Swyddogol Uned 4: Paratoad Corfforol, Iechyd a Llesiant Uned 5: Gwaith Tîm, Arweinyddiaeth a Chyfathrebu yn y Gwasanaethau Amddiffyn sydd â Gwisg Swyddogol Uned 6: Y Llywodraeth a’r Gwasanaethau Amddiffyn Uned 7: Cynllunio ar gyfer Digwyddiadau Brys ac Ymateb iddynt Noder bod fersiynau hygyrch Word ar gael ar gyfer y ddau adnodd ar wahân.
'Cefn Llwyfan’ Dilyn Gyrfa ym maes Celf a Dylunio (24 Mawrth 2021)
Ydych chi'n astudio Celf, Dylunio a Thechnoleg, neu ddiddordeb yn y maes? Beth am ddod i wylio sgwrs hynod ddiddorol yng nghwmni 4 artist Cymreig ifanc sy’n sefydlu ei hunain yn y byd Celf a Dylunio yng Nghymru a thu hwnt. Trefnir sgwrs zoom ‘Cefn Llwyfan’ Dilyn Gyrfa ym maes Celf a Dylunio mewn cydweithrediad â’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol, Ysgol Gelf Coleg Sir Gâr, Coleg Celf Abertawe a Choleg Celf Caerdydd. Manylion y cyfranwyr: Y ffotograffydd Carys Huws Y grefftwraig Alis Knits Y dylunydd Llio Davies Yr arlunydd Tomos Sparnon
Arddangosfa Golwg ar Gelf
Arddangosfa arbrofol yw 'Golwg ar Gelf' sy'n gyfle i fyfyrwyr cyfrwng Cymraeg, sydd yn astudio ar draws meysydd Celf a Dylunio, rannu eu gwaith yn rithiol.
Recordiadau Ar-lên (Sesiynau Adolygu Llenyddiaeth UG/Safon Uwch) Mawrth - Mai 2021
Trefnwyd y gweminarau adolygu hyn gan y Coleg Cymraeg Cenedlaethol ar gyfer myfyrwyr blwyddyn 12 a 13 sy'n astudio Cymraeg UG/Safon Uwch. Mae'r sesiynau'n cael eu cynnal gan ddarlithwyr o adrannau Cymraeg prifysgolion Bangor, Aberystwyth, Abertawe a Chaerdydd, gyda'r bwriad o gyfoethogi eich dealltwriaeth o rai o'r testunau llenyddiaeth yr ydych yn eu hastudio yn y dosbarth. Cofiwch ddilyn cyfrif Twitter @CymraegCCC a chyfrif Instagram @instagymraeg am fwy o wybodaeth a newyddion am y Gymraeg fel Pwnc. PWYSIG: Mae sesiynau newydd Ar-lên 2021-22 yn cael eu cynnal rhwng 1 Rhagfyr 2021 a 16 Mawrth 2022. Cliciwch yma i weld yr amserlen ac i gofrestru.
Adnoddau Iaith Gymraeg Heddlu Gogledd Cymru
Dyma ddolen i adran benodol ar wefan Heddlu Gogledd Cymru sy’n cynnwys adnoddau i gynorthwyo unigolion sy’n dymuno datblygu eu sgiliau Cymraeg. Mae pob rôl o fewn HGC yn gofyn am lefel o sgil Cymraeg. Fel rhan o’r broses ymgeisio, bydd unigolion yn cael eu hasesu ar eu gallu Cymraeg llafar. Mae’r adnoddau ar y wefan yn cynorthwyo unigolion i baratoi am yr asesiad. Mae’r adnoddau yma’n berthnasol i unigolion sydd â diddordeb mewn cychwyn gyrfa gyda’r Heddlu.
Sgiliaith: Posteri Dysgu Dwyieithog
Dyma gyfres o bosteri gan gwmni Sgiliaith ar gyfer tiwtoriaid mewn colegau ac aseswyr dysgu’n y gweithle. Maen nhw’n cynnig syniadau ar sut i ddechrau defnyddio a chyflwyno’r Gymraeg yn eich gwersi. Yn y gyfres mae posteri ar y canlynol: Taflen Cyfarchion Taflen Adborth Taflen Cwestiynau Syml Geirfa Dwyieithog i Diwtoriaid ac Aseswyr Dysgu’n y Gweithle Manteision Dwyieithrwydd Creu ethos dwyieithog yn y dosbarth Poster Adnoddau Defnyddiol Poster Dechrau Dwyieithogi Gwers
Gwefan Profion Ffitrwydd - Canllaw Gweithredu
Gwefan sy'n cynnwys fideos a chyfarwyddiadau ysgrifenedig ar sut i gynnal asesiadau ffitrwydd sy'n gysylltiedig ag iechyd, yn unol â Chanllawiau ACSM. Bydd yr adnodd yn ddefnyddiol hyd at lefel 4 yn gyffredinol. Nod yr adnodd hwn yw darparu cyngor ac arweiniad ar gynnal sgrinio iechyd cychwynnol ac asesiadau ffitrwydd, yn unol â phrotocolau ACSM. Mae fideo sy'n egluro ac yn dangos y protocol yn ogystal â dogfen ategol yn dangos y protocol mewn fformat ysgrifenedig ar gyfer bob un o'r agweddau canlynol: Sgrinio iechyd Cyfarwyddiadau i'r cyfranogwyr Mesur pwysau gwaed Mesur cyflymder y galon wrth orffwys Mynegai mass y corff (BMI) Cwmpas y wasg a'r cluniau Ffitrwydd cardio anadlol Cryfder yr afael Gwasgu byrfraich Prawf eistedd ac ymestyn Mae dolen i'r wefan isod: